'' Μνήμη Θαύματος Κολύβων (Ἁγίου Θεοδώρου τοῦ Τήρωνος) ''

Ο Ιουλιανός ο παραβάτης, γνωρίζοντας ότι οι χριστιανοί καθαρίζονται με τη νηστεία στη πρώτη εβδομάδα της αγίας Σαρακοστής ''γι' αυτό την λέμε καθαρά εβδομάδα'' θέλησε να τους μολύνει. Διέταξε λοιπόν, κρυφά, όλες οι τροφές στην αγορά να ραντισθούν με αίματα ειδωλολατρικών θυσιών.

Όμως με Θεία ενέργεια, φάνηκε στον ύπνο του τότε Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως Ευδοξίου, ο μάρτυρας Θεόδωρος και φανέρωσε το πράγμα. Παρήγγειλε να ενημερωθούν όλοι οι χριστιανοί, να μην αγοράσουν καθόλου τρόφιμα από την αγορά και για να αναπληρώσουν την τροφή να βράσουν σιτάρι και να φάνε τα λεγόμενα κόλλυβα, όπως τα έλεγαν στα Ευχάϊτα. Ετσι και έγινε και ματαιώθηκε ο σκοπός του ειδωλολάτρη αυτοκράτορα. Και το Σάββατο τότε, ο ευσεβής λαός που διαφυλάχθηκε αμόλυντος στην καθαρά εβδομάδα, απέδωσε ευχαριστίες στον μάρτυρα.

Από τότε γύρω στα μέσα του Δ΄ αιώνα, η Εκκλησία τελεί κάθε έτος την ανάμνηση αυτού του γεγονότος σε δόξα Θεού και τιμή του μάρτυρα αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος.

Ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ τὸν Ἅγιο Θεόδωρο τὸν Τήρων, τὴν 17η Φεβρουαρίου ὅπου καὶ ὁ βίος του.


Ἀπολυτίκιον. Ἦχος β’.Μεγάλα τὰ τῆς πίστεως κατορθώματα! Ἐν τῇ πηγῇ τῆς φλογός, ὡς ἐπὶ ὕδατος ἀναπαύσεως, ὁ Ἅγιος Μάρτυς Θεόδωρος ἠγάλλετο· πυρὶ γὰρ ὁλοκαυτωθείς, ὡς ἄρτος ἡδὺς τῇ Τριάδι προσήνεκται. Ταῖς αὐτοῦ ἱκεσίαις, Χριστὲ ὁ Θεός, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Θεοτόκιον.
Πάντα ὑπὲρ ἔννοιαν, πάντα ὑπερένδοξα, τὰ σὰ Θεοτόκε μυστήρια· τῇ ἁγνείᾳ ἐσφραγισμένη, καὶ παρθενίᾳ φυλαττομένη, Μήτηρ ἐγνώσθης ἀψευδής, Θεὸν τεκοῦσα ἀληθινόν. Αὐτὸν ἱκέτευε, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Αὐτόμελον.
Πίστιν Χριστοῦ ὡσεὶ θώρακα, ἔνδον λαβὼν ἐν καρδίᾳ σου, τὰς ἐναντίας δυνάμεις κατεπάτησας πολύαθλε, καὶ στέφει οὐρανίῳ, ἐστέφθης αἰωνίως ὡς ἀήττητος.

Μεγαλυνάριον.
Ὥφθης ἐπιπνεύσει τῇ θεϊκῇ, Θεόδωρε Μάρτυς, καὶ ἐρρύσω τὸν σὸν λαόν, ψυχικοῦ κινδύνου, ἡμῖν καθυποδείξας, τροφῇ τῇ τῶν κολλύβων, τραφῆναι Ἅγιε.

'' Α΄ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ '' ΚΑΙ ΜΕ ΑΠΛΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ''

ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ

ΚΟΝΤΑΚΙΟ (προοίμιο)

Τη υπερμάχω στρατηγώ τα νικητήρια, ως λυτρωθείσα των δεινών, ευχαριστήρια, αναγράφω σοι η Πόλις σου, Θεοτόκε, αλλ” ως έχουσα το κράτος απροσμάχητον, εκ παντοίων με κινδύνων ελευθέρωσον ίνα κράζω σοι, Χαίρε, Νύμφη ανύμφευτε.

Σ’ Εσένα Θεοτόκε, την Υπέρμαχο Στρατηγό, μ’ ευγνωμοσύνη η Πόλη σου αποδίδει τη νίκη. Και σου αναπέμπει θερμές ευχαριστίες, επειδή (με τη δική σου επέμβαση) λυτρωθήκαμε απ’ τις συμφορές. Εσύ όμως που η δύναμή σου είναι ακατανίκητη, ελευθέρωσε κι εμένα από κάθε είδους κινδύνους, για να σου αναφωνώ: Χαίρε, Νύμφη ανύμφευτε.

Α’ ΣΤΑΣΗ  

Άγγελος πρωτοστάτης, ουρανόθεν επέμφθη, ειπείν τη Θεοτόκε το χαίρε. (3) και συν τη ασωμάτω φωνή, σωματούμενον σε θεωρών Κύριε, εξίστατο και ίστατο, κραυγάζων προς αυτήν τοιαύτα.

Όταν ο Αρχάγγελος Γαβριήλ πήγε στην παρθένο Μαρία για να της αναγγείλει ότι θα γινόταν Μητέρα του Χριστού, είδε ότι ενώ ακουόταν η ασώματη φωνή του, ο Υιός του Θεού έπαιρνε σώμα μέσα στα άσπιλα σπλάχνα της Παναγίας. Τότε θαύμασε λοιπόν, το άυλο και ουράνιο αυτό πνεύμα και άρχισε να απευθύνει στην θεοτόκο τα παρακάτω «χαίρε». Χαίρε, δι’ ης η χαρά εκλάμψει. Χαίρε, δι’ ης η αρά εκλείψει.

Μες από την Παναγία θα έβγαινε η λάμψη της χαράς, δηλαδή ο Λυτρωτής. Και πάλι μες από την Παναγία θα δινόταν στους ανθρώπους η απαλλαγή από την κατάρα του προπατορικού αμαρτήματος.

Χαίρε, του πεσόντος Αδάμ η ανάκλησις. Χαίρε των δακρύων της Εύας η λύτρωσις. Χαίρε, γιατί με σένα ξαναφωνάζει κοντά του τον πεσμένο Αδάμ ο θεός και λυτρώνει την Εύα από τα δάκρυά της.

Χαίρε, ύψος δυσανάβατον ανθρωπίνοις λογισμοίς. Χαίρε, βάθος δυσθεώρητον και Αγγέλων οφθαλμοίς. Οι ανθρώπινοι λογισμοί δεν μπορούν να φτάσουν εύκολα  στο ύψος της αξίας που σου έδωσε η Χάρις του Θεού. Και τα μάτια των αγγέλων δεν μπορούν να βυθοσκοπήσουν το μυστήριο που επάξια εκπροσωπείς.

Χαίρε, ότι υπάρχεις Βασιλέως καθέδρα. Χαίρε ότι βαστάζεις τον βαστάζοντα πάντα. Μαρία κρατάς στα γόνατά σου ως επίγειος θρόνος τον Κύριον του παντός.Βαστάζεις Εκείνον που όλα τα ορατά και αόρατα βαστάζει.

Χαίρε, αστήρ εμφαίνων τον ήλιον. Χαίρε, γαστήρ ενθέου σαρκώσεως.

Είσαι ο αυγερινός, που λάμπεις πριν ανατείλει ο Ήλιος της Δικαιοσύνης,ο Χριστός. Είσαι η γυναίκα που από σένα και με την θέλησή σου πήρε σάρκα ο Υιός του Θεού. Χαίρε, δι’ ης νεουργείται η κτίσις. Χαίρε, δι’ ης βρεφουργείται ο Κτίστης. Είσαι εκείνη με την οποίαν  ανανεώνεται η κτίση και από την οποία προήλθε  ως βρέφος ο Κτίστης.

Χαίρε, Νύμφη ανύμφευτε.

Βλέπουσα η Αγία, εαυτήν εν αγνεία, φησί τω Γαβριήλ θαρσαλέως. Το παράδοξον σου της φωνής, δυσπαράδεκτόν μου τη ψυχή φαίνεται. Ασπόρου γαρ συλλήψεως, την κύησιν πως λέγεις κράζων. Βλέποντας η Παναγία ότι ήταν παρθένος απόρησε πως θα ήταν δυνατό να γεννήσει παιδί.Σάστισε στα λόγια του Αρχαγγέλου και ταράχτηκε.Της φάνηκαν παράδοξα και δεν μπορούσε να τα εννοήσει.Και με το θάρρος της αγνότητας τον ρώτησε πως θα γινόταν αυτό αφού ήταν παρθένος.

Αλληλούια. —————————————-                                      Γνώσιν άγνωστον γνώναι, η Παρθένος ζητούσα, εβόησε προς τον λειτουργούντα. Εκ λαγόνων αγνών, Υιόν πως εστί τεχθήναι δυνατόν; λέξον μοι. προς ην εκείνος έφησεν εν φόβω, πλην κραυγάζων ούτω.

Αυτό που ζητούσε να μάθει η  Παναγία ήταν γνώση που ξεπερνούσε την δύναμη του ανθρώπινου λογικού.Ήταν θείο μυστήριο. Ερωτά όμως τον άυλο λειτουργό του Υψίστου τον Αρχάγγελο και τον παρακαλεί να της πει πώς θα συμβεί να γεννήσει παιδί από παρθενικά σπλάχνα. Και ο Γαβριήλ, έμφοβος ενώπιον εκείνης που θα έδινε στον κόσμο τον Σωτήρα, της λέγει με λειτουργική φωνή:

Χαίρε, βουλής απορρήτου μύστις. Χαίρε, σιγής δεομένων πίστις. Χαίρε συ που ο Κύριος σε αξιώνει να μάθεις τη μυστική Του απόφαση και θέληση. Χαίρε που τα ανέκφραστα πληροφορείσαι με την πίστη.

Χαίρε, των θαυμάτων Χριστού το προοίμιον. Χαίρε, των δογμάτων αυτού το καφάλαιον.

Η Παναγία είναι το πρώτο και μεγαλύτερο από τα θαύματα της ενσάρκου οικονομίας. Είναι ακόμα η βάση και το αποκορύφωμα των δογμάτων της πίστεώς μας στον Χριστό.

Χαίρε, κλίμαξ επουράνιε δι’ ης κατέβη ο Θεός. Χαίρε, γέφυρα μετάγουσα τους εκ γης προς ουρανόν. Σκάλα που κατέβηκε ο θεός, για να έλθει από τον ουρανό στη γη, είναι η Παναγία. Και συγχρόνως και γέφυρα, που μας ενώνει και ανεβάζει από τη γη στον ουρανό.

Χαίρε, το των Αγγέλων πολυθρύλητον θαύμα. Χαίρε, το των δαιμόνων πολυθρήνητον τραύμα. Εσένα Μαρία θαυμάζουv οι άγγελοι κι ο ένας στον άλλον μεταδίδει τα σχετικά με σε. Και συ είσαι που τραυμάτισες  τους χαιρέκακους δαίμονες τον κατάλληλο καιρό.

Χαίρε, το φως αρρήτως γεννήσασα. Χαίρε, το πως μηδένα διδάξασα. Γέννησες το Φως του κόσμου με τρόπο ανείπωτο και κανείς δεν μπορεί να καταλάβει το πως.

Χαίρε, σοφών υπερβαίνουσα γνώσιν. Χαίρε, πιστών καταυγάζουσα φρένας. Είσαι κάτι που οι σοφοί δεν μπορούν να εννοήσουv.Είσαι η αυγή, που λάμπει στο νου τωv πιστών. Χαίρε, Νύμφη ανύμφευτε.

Δύναμις του Υψίστου, επεσκίασε τότε, προς σύλληψιν τη απειρογάμω. Και την εύκαρπον ταύτης νηδύν, ως αγρόν υπέδειξεν ηδύν άπασι, τοις θέλουσι θερίζειν σωτηρία, εν τω ψάλλειν ούτως. Η δύναμη του Υψίστου έπεσε κατά τον Ευαγγελισμό πάνω στη Μαρία και την ήσκιωσε. Και η εύκαρπη κοιλία της έγινε για μας γλυκό χωράφι, απ” όπου θερίσαμε τη σωτηρία, ψάλλοντας όλοι μαζί

Αλληλούια.

’Εχουσα θεοδόχον, η Παρθένος την μήτραν, ανάδραμε προς την Ελισάβετ, το δε βρέφος εκείνης ευθύς, επιγνόν τον ταύτης ασπασμόν, έχαιρε και άλμασιν, εβόα προς την Θεοτόκον. Μετά τον Ευαγγελισμό η Παναγία πήγε να επισκεφθεί την Ελισάβετ τη συγγενή της, που ήταν ήδη έγκυος στον Ιωάννη τον Πρόδρομο. Και μόλις η Μαρία, που είχε συλλάβει το Χριστό, πλησίασε την Ελισάβετ, το βρέφος που ήταν στην κοιλία της Ελισάβετ κατάλαβε ότι ήταν η Μητέρα του Κυρίου και σκίρτησε. Και με τα σκιρτήματα αυτά η μητέρα του Ιωάννη την χαιρέτησε ως εξής:

Χαίρε, βλαστού αμαράντου κλήμα. Χαίρε, καρπού ακηράτου κτήμα. Χαίρε κλήμα από την αμάραντη ρίζα του οίκου Δαυίδ. Χαίρε συ που τον άφθαρτο καρπό κατέχεις,δηλαδή τον Ιησού.

Χαίρε, γεωργόν γεωργούσα φιλάνθρωπον. Χαίρε φυτουργόν της ζωής ημών φύουσα. Συ είσαι ο αγρός όπου βλάστησε ο φιλάνθρωπος γεωργός, δηλαδή ο Κύριος Ιησούς Χριστός. Συ είσαι το χώμα όπου φύεται ο Φυτευτής της ζωής μας.

Χαίρε, άρουρα βλαστάνουσα ευφορίαν οικτιρμών. Χαίρε, τράπεζα βαστάνουσα ευθηνίαν ιλασμών. Χαίρε γη, που βλαστάνεις με ευφορία τους Θείους οικτιρμούς και τράπεζα που έχεις πάνω σου τη δωρεά τωv θείων ιλασμών.

Χαίρε, ότι λειμώνα της τρυφής αναθάλλεις. Χαίρε, ότι λιμένα των ψυχών ετοιμάζεις. Χλοερό λιβάδι για να εντρυφούμε έγινες κι ετοιμάζεις λιμάνι απάνεμο όπου θα καταφεύγουν οι ψυχές.

Χαίρε, δεκτόν πρεσβείας θυμίαμα. Χαίρε, παντός του κόσμου εξίλασμα. Οι δεήσεις σου στον Κύριο για μας είναι ως θυμίαμα ενώπιόν Του ευπρόσδεκτο. Και συ εξιλεώνεις όλον τον κόσμο.

Χαίρε, Θεού προς θνητούς ευδοκία. Χαίρε, θνητών προς Θεόν παρρησία. Η καλοσύνη του θεού σε μας αποδείχθηκε με σένα.Και συ μας δίνεις θάρρος να απευθυνόμαστε σε Εκείνον.

Χαίρε, Νύμφη ανύμφευτε. 

Ζάλην ένδοθεν έχων, λογισμών αμφιβόλων, ο σώφρων Ιωσήφ εταράχθη, προς την άγαμόν σε θεωρών, και κλεψίγαμον υπονοών άμεμπτε. Μαθών δε σου την σύλληψιν εκ Πνεύματος Αγίου έφη.

Ο δίκαιος Ιωσήφ έπεσε σε ταραχή και η σκέψη του κρυφά τον παίδευε και τον ζάλιζε,βλέποντας σε άγαμη και υποπτευόμενος ότι είχες γίνει έγκυος από άλλον άνδρα.Αλλά όταν έμαθε ότι το παιδί που είχες στο σπλάχνο σου ήταν από πνεύμα Άγιο αναφώνησε. Αλληλούια

''Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ''

'' ΚΑΛΗ ΜΕΓΑΛΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ''

 (τοῦ ᾿Αρχιμ. Μαξίμου Ματθαίου)

῾Η νηστεία τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, μαζί μέ τή νηστεία τῆς Τετάρτης καί τῆς Παρασκευῆς, εἶναι οἱ ἀρχαιότερες καί μόνες νηστεῖες, πού ἔχουν Οἰκουμενική κάλυψη, δηλαδή ἐπικυρώθηκαν μέ Κανόνες Οἰκουμενικῆς Συνόδου (ξθ΄ ῾Αγ. ᾿Αποστ., ε΄ τῆς Α΄, β΄, κθ΄ καί πθ΄ τῆς ΣΤ΄). Οἱ λοιπές καθιερωμένες νηστεῖες τοῦ ἔτους, βασίζονται στήν ῾Ιερή Παράδοση τῆς ᾿Εκκλησίας μας, πού κι αὐτή εἶναι ἰσχυρή καί ἔγκυρη.

῾Η νηστεία τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς ἀνάγεται ἤδη στούς ἀποστολικούς χρόνους καί θεσμοθετήθηκε κατά μίμηση τῆς σαραντάμερης νηστείας τοῦ Κυρίου μας (Ματθ. δ΄, 2), ὡς καί τῶν σαραντάμερων νηστειῶν τῶν Προφητῶν Μωυσέως (᾿Εξοδ. λδ΄, 28) καί ᾿Ηλιοῦ (Γ΄ Βασ. ιθ΄ 8).

῾Η ἀρχαιότητά της, ἔγκειται καί στό γεγονός, ὅτι μόνον κατ᾿ αὐτή, σέ ἀντίθεση μέ τίς ἄλλες μεταγενέστερες μακρές νηστεῖες, δέν ἐπιτρέπεται ἡ τέλεση τῆς ἀναιμάκτου θυσίας (τελείας Θείας Λειτουργίας), παρά μόνο τά Σάββατα καί τίς Κυριακές.

᾿Από νωρίς συνδέθηκε μέ τήν ἀρχαία νηστεία τοῦ Πάσχα, τῆς μιᾶς, δύο καί μετά ἕξι ἡμερῶν πρό τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα (Μεγάλη ῾Εβδομάδα). Μιά ἐκδοχή, ὅτι ἀρχικά ἡ Τεσσαρακοστή συνδέθηκε μέ τά Θεοφάνεια, κατά ἀκριβῆ μίμηση τῆς σαραντάμερης νηστείας τοῦ Κυρίου στήν ἔρημο μετά τό Βάπτισμα Του, ἀρχόμενη ἀπό τίς 7 ᾿Ιανουαρίου, δέν ἔχει ἀποκτήσει σταθερά ἐρείσματα καί θεμελιωμένες ἀποδείξεις.

᾿Αρχικό νόημα

Τό νόημα τῆς νηστείας τῶν σαράντα ἡμερῶν, ἀρχικά ἦταν ταυτισμένο μέ τήν προετοιμασία τῶν Κατηχουμένων καί «τῶν πρός τό ἅγιον φώτισμα εὐτρεπιζομένων», γιά τό βάπτισμά τους, κατά τή νύκτα τοῦ Μ. Σαββάτου, στήν παννυχίδα – ἀγρυπνία τοῦ Πάσχα. Στή «Λειτουργία τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς», τῶν Προηγιασμένων Δώρων ἤ Προηγιασμένη, οἱ σχετικές «δεήσεις», πού μέχρι σήμερα ἔχουν διατηρηθεῖ ἀνέπαφες, μαρτυροῦν αὐτό τό ἀρχικό νόημα. Τό αὐτό μαρτυρεῖ καί ἡ καθημερινή ᾿Ανάγνωση, στίς ᾿Ακολουθίες αὐτῆς τῆς περιόδου, τῶν Βιβλίων, πού χρησιμοποιοῦσε ἡ ᾿Αρχαία ᾿Εκκλησία γιά Κατήχηση, ἤτοι τῆς Γενέσεως, τοῦ ᾿Ησαΐα καί τῶν Παροιμιῶν.

Τό Πάσχα παρέχει τή μεγάλη ἱερότητα πού ἔχει τό Μυστήριο τοῦ ῾Αγίου Βαπτίσματος, ὡς συμμετοχή (συνταφή καί συνανάσταση) στόν ἐκούσιο Θάνατο καί τήν ᾿Ανάσταση τοῦ Κυρίου, κατά τήν θεμελιώδη ἑρμηνεία τοῦ θείου Παύλου: «συνετάφημεν αὐτῷ διά τοῦ βαπτίσματος εἰς τόν θάνατον, ἵνα ὥσπερ ἠγέρθη Χριστός ἐκ νεκρῶν, οὕτω καί ἡμεῖς ἐν καινότητι ζωῆς περιπατήσωμεν» (Ρωμ. ς΄ 4). ῾Η Λειτουργία τῆς Παννυχίδας τοῦ Πάσχα ἦταν μιά καθαρά «βαπτισματική» Λειτουργία, στοιχεῖα τῆς ὁποίας, ἔχουν μέχρι σήμερα διατηρηθεῖ στήν ἀντίστοιχή της ἑσπερινή Λειτουργία τοῦ Μ. Σαββάτου (῾Εσπερινός ᾿Αναστάσεως μέ τή Λειτουργία τοῦ Μ. Βασιλείου). Αὐτά εἶναι:

α) τά 15 Παλαιοδιαθηκικά ᾿Αναγνώσματα τοῦ ῾Εσπερινοῦ (σήμερα ἀναγινώσκονται τρία) γιά τήν κάλυψη τοῦ χρόνου Βαπτίσεως τῶν Κατηχουμένων στό Βαπτιστήριο καί σέ ἀναμονή τῶν πιστῶν γιά τήν ὑποδοχή τους στό Ναό, πού γινόταν μέ τήν ψαλμωδία τοῦ εἰσοδικοῦ ὕμνου «῞Οσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε…», γιά τήν τέλεση τῆς Λειτουργίας,

β) τά Καινοδιαθηκικά ᾿Αναγνώσματα (᾿Απόστολος καί Εὐαγγέλιο), πού εἶναι τοῦ ῾Αγίου Βαπτίσματος καί

γ) ἡ ψαλμωδία τοῦ βαπτισματικοῦ ὕμνου «῞Οσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε…», σέ ἀντικατάσταση τοῦ Τρισαγίου ὕμνου.

Περίοδος μετανοίας

῾Η σταδιακή ἀτονία τοῦ θεσμοῦ τῶν Κατηχουμένων μέ τήν ἐπικράτηση τοῦ νηπιοβαπτισμοῦ κατά τόν 6ο αἰῶνα, εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα α) τήν κατάργηση τῆς ὁμαδικοῦ βαπτίσματος, ὡς μεγάλου ἐκκλησιαστικοῦ γεγονότος, συνδεδεμένου μέ τή Λειτουργία τοῦ Πάσχα, β) τήν τέλεση μεμονομένων πλέον (ἰδιωτικῶν!) βαπτίσεων, ἀποσυνδεμένων ἀπό τό Πάσχα ἤ ἀπό ἄλλες μεγάλες Δεσποτικές ἑορτές (Χριστούγεννα, Θεοφάνεια, Πεντηκοστή, πού ὅμως μέχρι σήμερα διατηροῦν τόν βαπτισματικό τους χαρακτῆρα στή Λειτουργία), ἀλλά κυρίως γ) τήν ἀλλαγή τοῦ νοήματος καί τοῦ χαρακτῆρα τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς, ἀπό «κατηχητικῆς» περιόδου προετοιμασίας τῶν Κατηχουμένων (καί ὅλης τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινότητος, γιά τό γεγονός τῆς εἰσόδου «διά τοῦ βαπτίσματος» νέων μελῶν σ᾿ αὐτήν), σέ περίοδο «μετανοίας», προετοιμασίας τῶν πιστῶν γιά τόν ἑορτασμό τοῦ Πάσχα.

Τό νόημα τοῦ Χριστιανικοῦ Πάσχα, ὡς προσωπικῆς διαβάσεως τοῦ καθενός μας «διά τῆς ᾿Εκκλησίας» καί μέσα στήν ᾿Εκκλησία, ἀπό τό ζοφερό χῶρο τῆς δουλείας τῶν παθῶν καί τῆς αἰχμαλωσίας τοῦ Σατανᾶ, στό χῶρο τῆς ἐλευθερίας τῶν «υἱῶν τοῦ Θεοῦ», τῆς Νέας ᾿Επαγγελίας, προσφέρει ἀκριβῶς τήν «ἀνάληψη» τοῦ ἀγῶνα, γι᾿ αὐτήν τήν ὑπέρβαση, στό «στάδιο τῶν ἀρετῶν», τήν Μ. Τεσσαρακοστή. Αὐτή ἡ ὑπέρβαση θά ἐπιτευχθεῖ μέ τή μετάνοια, ὅπως ἀκριβῶς τήν ἐξήγγειλε ἡ ἐκπλήρωση καί φανέρωση τῆς πρώτης «ἐπαγγελίας τοῦ Πατρός», ὁ Μεσσίας, στήν πρώτη Του διδασκαλία: «Μετανοεῖτε, ἤγγικεν γάρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν». ῾Η μετάνοια εἶναι ἄλλωστε τό «δεύτερο βάπτισμα» καί ταυτίζεται μέ τόν «ἀγῶνα τῆς νηστείας», πού εἶναι ἡ Μ. Τεσσαρακοστή.

῾Ο νέος αὐτός προσανατολισμός τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς, συνέβαλε, ὥστε ἀπό τόν 9ο κυρίως αἰῶνα νά δημιουργηθεῖ, μέ κέντρο τή Μονή τοῦ Στουδίου στήν Κωνσταντινούπολη καί εἰδικότερα ἀπό τόν ἅγιο Θεόδωρο τό Στουδίτη ἀρχικά, τό λειτουργικό βιβλίο τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς «Τριώδιο», στό ὁποῖο καταχωρήθηκε καί διασώθηκε ὁ τεράστιος καί ἀξεπέραστος ὑμνολογικός πλοῦτος, ἐπικεντρωμένος ἀκριβῶς στό νέο νόημα, τή μετάνοια. Τό βιβλίο αὐτό φανερώνει καί τόν τελικό σύνδεσμο τῆς Τεσσαρακοστῆς μέ τή Μεγάλη ῾Εβδομάδα, τήν προέκταση τῆς ἀρχαίας νηστείας τοῦ Πάσχα.

Διάρκεια τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς

῾Η περίοδος διάρκειας καί ὁ τρόπος μετρήσεως τῆς Τεσσαρακοστῆς, μέχρι τήν τελική διαμόρφωσή της, πού ἰσχύει γιά μᾶς σήμερα, παρουσίασε μεγάλη ποικιλία κατά τούς πρώτους χριστιανικούς αἰῶνες.

Πρόκειται περί τοῦ διαφορετικοῦ ὑπολογισμοῦ τῶν ἡμερῶν τῆς μεγάλης αὐτῆς καί μακρᾶς Νηστείας, πού τήν διαφοροποιεῖ κατά τή χρονική διάρκεια καί ἔκτασή της. Συγκεκριμένα, ὑπῆρξε ἐξ ἀρχῆς προβληματισμός στίς κατά τόπους ᾿Εκκλησίες, ὡς πρός τό:

· Ποιές θά εἶναι αὐτές οἱ σαράντα μέρες νηστείας;

· Τό Σάββατο καί ἡ Κυριακή, πού εἶναι εὐχαριστιακές καί καταλύσιμες ἡμέρες, θά συμπεριλαμβάνονται στή χρονική διάρκεια;

· ῾Η Μεγάλη ῾Εβδομάδα θά συμπεριλαμβάνεται στή μέτρηση τῶν 40 ἡμερῶν;

᾿Ανατολική ᾿Ορθόδοξη ᾿Εκκλησία.

Γιά μᾶς ἐπικράτησε «ἡ μορφή τῆς Κωνσταντινουπόλεως», δηλαδή ὁ τρόπος μέτρησης πού ἐφαρμόστηκε τελικά στή Βασιλεύουσα μετά τόν 8ο αἰῶνα, ὅταν ὁριστικοποιήθηκε τό νέο νόημα τῆς Τεσσαρακοστῆς, μέ τή διαμόρφωση καί τοῦ λειτουργικοῦ της βιβλίου τοῦ «Τριωδίου».

Κατά τήν ἰσχύσασα αὐτή «μορφή» στήν Μεγ. Τεσσαρακοστή:

· δέν συμπεριλαμβάνεται ἡ Μεγάλη ῾Εβδομάδα,

· προσμετροῦνται ὅμως τά Σάββατα καί οἱ Κυριακές, πού, ἄν καί δέν εἶναι ἡμέρες νηστείας, ἐντάσσονται στή λειτουργική περίοδο τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς καί

· χρειάζονται 6 ἑβδομάδες γιά τή συμπλήρωσή της.

῞Εξι ἑβδομάδες ἐπί ἑπτά ἡμέρες κάνουν σαράντα δύο μέρες (657=42). ᾿Αφαιροῦνται οἱ δύο τελευταῖες μέρες, τό Σάββατο τοῦ Λαζάρου καί ἡ Κυριακή τῶν Βαΐων καί ἔτσι ἔχουμε 40 ἡμέρες.

῾Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή, ἀρχίζει ἀπό τή Δευτέρα τῆς Α΄ ῾Εβδομάδος τῶν Νηστειῶν (Καθαρά Δευτέρα – Καθαρά ῾Εβδομάς) καί λήγει τήν Παρασκευή τῆς ΣΤ΄ ῾Εβδομάδος (πρό τῶν Βαΐων). Τά τροπάρια αὐτῆς τῆς τελευταίας μέρας στό «Τριώδιο», φανερώνουν «τήν πλήρωσιν τῆς ψυχοφελοῦς Τεσσαρακοστῆς» καί τήν ἀναμονή τῆς «ἁγίας ἑβδομάδας τοῦ Πάθους».

Αὐτός ὁ ὑπολογισμός ὑπονοεῖται, κατά τήν ἐρμηνεία πολλῶν, καί ἀπό τίς ᾿Αποστολικές Διαταγές (κείμενο τοῦ τέλους τοῦ δ΄ αἰῶνος), πού λέγουν: «᾿Επιτελείσθω δέ ἡ νηστεία αὕτη πρό τῆς νηστείας τοῦ Πάσχα, ἀρχομένη μέν Δευτέραν, πληρουμένη δέ εἰς Παρασκευήν. Μεθ᾿ ἅς ἀπονηστεύσαντες ἄρξασθε τῆς ἁγίας τοῦ Πάσχα ἑβδομάδος, νηστεύοντες αὐτήν πάντες μετά φόβου καί τρόμου» (Ε΄ 18,19).

Τό Σάββατο τοῦ Λαζάρου καί ἡ Κυριακή τῶν Βαΐων, εἶναι Δεσποτικές ἑορτές. ᾿Εξ αἰτίας τοῦ νέου ὑπολογισμοῦ τῆς Τεσσαρακοστῆς, πού λήγει πρίν τή Μ. ῾Εβδομάδα, ἡ Λειτουργία τοῦ Σαββάτου τοῦ Λαζάρου, διασώζει στοιχεῖα βαπτισματικῆς Λειτουργίας, γιά τήν ὁλοκλήρωση τῆς σαραντάμερης προετοιμασίας τῶν Κατηχουμένων. Αὐτό φαίνεται ἀπό τήν ψαλμωδία τοῦ βαπτισματικοῦ ὕμνου «῞Οσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε…», σέ ἀντικατάσταση τοῦ Τρισαγίου ὕμνου, κατά τό Σάββατο τοῦ Λαζάρου καί ἀπό τό β΄ ἀπολυτίκιο τῆς Κυριακῆς τῶν Βαΐων «Συνταφέντες σοι διά τοῦ Βαπτίσματος, Χριστέ ὁ Θεός, τῆς ἀθανάτου ζωῆς ἠξιώθημεν τῇ ᾿Αναστάσει σου…», πού φανερώνει τήν ἤδη τελεσθεῖσα Βάπτιση τῶν Κατηχουμένων στή λήξη τῆς Τεσσαρακοστῆς.

᾿Αρχαῖες «Προχαλκηδόνιες» ἐκκλησίες

Τό ὅτι ἀρχικά συμπεριλαμβανόταν ἡ Μεγάλη ῾Εβδομάδα στήν Τεσσαρακοστή, φαίνεται καθαρά στόν κθ΄ κανόνα τῆς ΣΤ΄ Οἰκ. Συνόδου (691), κατά τόν ὁποῖο ἡ Μ. Ἑβδομάδα ἀναφέρεται, ὡς «ὑστέρα (ἐσχάτη) ἑβδομάς» τῆς Τεσσαρακοστῆς, στόν ν΄ τῆς ἐν Λαοδικείᾳ (343 μέ 381, ἴσως 360), καθώς καί στό ῾Οδοιπορικό τῆς Αἰθερίας (381 μέ 384).

Τήν συμπερίληψη τῆς Μ. ῾Εβδομάδος στήν Τεσσαρακοστή, διετήρησαν οἱ ἀρχαῖες «ἐλάσσονες» ἐκκλησίες, πού ἀπεσχίσθησαν ἀπό τήν ᾿Ορθόδοξη ᾿Εκκλησία μετά τήν «ἐν Χαλκηδόνι» (481), συνελθοῦσα Δ΄ Οἰκ. Σύνοδο (Προχαλκηδόνιες), ὅπως ἡ ᾿Αρμενική, Κοπτική, Αἰθιοπική κ.ἄ.

Κατά τήν παλαιά μέτρηση δέν συμπεριλαμβάνονται τά Σάββατα καί οἱ Κυριακές, ὡς καταλύσιμες μέρες. ῾Υπολογίζουν μόνο πέντε (5) μέρες νηστείας τήν ἑβδομάδα, γι᾿ αὐτό χρειάζονται ὀκτώ (8) ἑβδομάδες γιά τήν ὁλοκλήρωση τῶν 40 ἡμερῶν νηστείας (558=40). ᾿Αρχίζει ἡ Τεσσαρακοστή δηλαδή, μιά ἑβδομάδα πρίν ἀπό μᾶς (Δευτέρα Τυροφάγου).

Γι᾿ αὐτό καί ἡ ἑβδομάδα τῆς Τυροφάγου, πού γιά μᾶς μέχρι σήμερα ἔχει περιορισμένη νηστεία καί πολλά λειτουργικά στοιχεῖα τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς, φανερώνει τήν προσπάθεια συμβιβασμοῦ τῶν 6 ἤ 8 ἑβδομάδων, ὡς πρός τή χρονική διάρκεια τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς.

᾿Επίσης, παρά τή νέα ρύθμιση, κατά τήν ὁποία ἡ Μ. ῾Εβδομάδα εἶναι ἐκτός Τεσσαρακοστῆς, στίς Προηγιασμένες Λειτουργίες τῆς Μ. ῾Εβδομάδος, παραμένει ὡς ὀπισθάμβωνος εὐχή, αὐτή πού ἀναφέρεται στή Τεσσαρακονθήμερο νηστεία. Δέν ὑπῆρξε πρόβλεψη γιά ἀλλαγή τῆς εὐχῆς κατ᾿ αὐτές τίς ἡμέρες, πού δέν συμπεριλαμβάνονται στή Μ. Τεσσαρακοστή (ὅπως προβλέπει τό Τυπικό τῆς ᾿Αναστάσεως, κῶδ. τ. Σταυροῦ 43, γιά τήν τέλεση τῆς ἀρχαίας ἱεροσολυμίτικης Προηγιασμένης τοῦ ῾Αγίου ᾿Ιακώβου τοῦ ᾿Αδελφοθέου, τίς ἡμέρες τῆς Μ. ῾Εβδομάδος). Δεῖγμα καί αὐτό τῆς παλαιᾶς συμπερίληψης τῆς Μ. ῾Εβδομάδος στή Τεσσαρακοστή. ῎Αλλωστε στή συνείδηση τοῦ κόσμου ἡ Μ. ῾Εβδομάδα δέν ξεχωρίζεται ἀπό τή Τεσσαρακοστή.
Δυτική Ρωμαιοκαθολική ᾿Εκκλησία

Καί ἡ Ρωμαιοκαθολική ἐκκλησία διετήρησε τή συμπερίληψη τῆς Μ. ῾Εβδομάδος στήν Τεσσαρακοστή. Πλήν ὅμως, ἀπό τίς ἀρχές τοῦ 3ου αἰῶνα στή Ρώμη, ἀργότερα τόν 4ο αἰῶνα στήν ᾿Ισπανία (Σύνοδος ᾿Ελβίρας, καν.26) καί ὁριστικά τόν 5ο αἰῶνα (Ρώμης ᾿Ιννοκέντιος ὁ Α΄, 401-417, ἐπιστ. 25, Migne, 20,555), κατήργησε τήν κατάλυση τοῦ Σαββάτου καί αὐθαιρέτως ἐθέσπισε τό Σάββατο ὡς νηστήσιμη ἡμέρα τῆς ἑβδομάδος, ἐπεκτείνοντας τήν ἐνιαύσια νηστεία τοῦ Μ. Σαββάτου, σέ ἑβδομαδιαία, παρά τή ρητή ἀπαγόρευση τοῦ ξς΄ ἀποστολικοῦ κανόνος. ῾Ως ἀποτέλεσμα αὐτῆς τῆς καινοτομίας, παραμένει ἡ αὐστηρή ἔκδοση τοῦ νε΄κανόνος τῆς ΣΤ΄ Οἰκ. Συνόδου.

῎Ετσι ἡ Δυτική ἐκκλησία ὑπολογίζει 6 μέρες νηστείας τήν ἑβδομάδα, ἀφαιρῶντας μόνο τήν Κυριακή. Γιά τήν συμπλήρωση τῶν 40 ἡμερῶν χρειάζεται 6 ἑβδομάδες (6 56 = 36) καί 4 ἡμέρες. ῎Ετσι ἡ Τεσσαρακοστή γιά τή Δυτική ἐκκλησία, ἀρχίζει ἡμέρα Τετάρτη (Καθαρά), τήν ἀντίστοιχη Τετάρτη τῆς Α΄ (Καθαρᾶς) ἑβδομάδος τῶν Νηστειῶν γιά μᾶς, ἄν συμπέσει τό Πάσχα κοινό. Γι᾿ αὐτό καί οἱ Δυτικοί ἑορτάζουν τίς ᾿Απόκριες καί τήν (γιά μᾶς Καθαρά) Δευτέρα καί τήν Τρίτη (ἀποκριάτικο τριήμερο). ῎Ετσι ἐξηγεῖται καί ἡ παρατηρούμενη, δυστυχῶς, ἑορταστική ἐπέκταση… τῆς περιόδου τοῦ Τριωδίου τήν Καθαρά Δευτέρα, κατά μίμηση ξενικῶν ἑορταστικῶν ἐθίμων. ῾Η ἀργία τῆς Καθαρᾶς Δευτέρας, στό ᾿Ορθόδοξο Κράτος μας, θεσπίστηκε ἆραγε γιά τήν δυνατότητα ἀπερίσπαστης περισυλλογῆς «ἐπί τῇ ἐνάρξει» τῆς Μεγ. Τεσσαρακοστῆς ἤ ἐξ ἐπιδράσεως τῆς δυτικῆς ἀποκριάτικης ἑορτῆς;

῾Ο τρόπος τῆς νηστείας

α) Περίοδος Τριωδίου.

Στήν ἑβδομάδα τῆς Τυροφάγου, κατάλοιπο τῆς Τεσσαρακοστῆς τῶν 8 ἑβδομάδων, προστέθηκαν καί ἄλλες δύο, ἡ «Προφωνήσιμος» καί ἡ «᾿Απόκρεως», γιά νά γίνουν τρεῖς, οἱ ἑβδομάδες προετοιμασίας γιά τήν εἴσοδό μας στή Μ. Τεσσαρακοστή. ῾Η περίοδος αὐτή ὀνομάζεται «Τριώδιο».

Στή Νηστεία τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς εἰσερχόμεθα σταδιακά, κατά τήν περίοδο τοῦ Τριωδίου, περίοδο πνευματικῆς προετοιμασίας γιά τήν εἴσοδό μας σ᾿ αὐτήν.

Κατά τήν πρώτη ἑβδομάδα (ἀπό τήν Κυριακή τοῦ Τελώνου καί Φαρισαίου μέχρι τήν Κυριακή τοῦ ᾿Ασώτου), πού καλεῖται Προφωνήσιμη, ἐπειδή ἀποτελεῖ τήν προαναγγελία τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς, ἤ «ἀρτσιβούριο» (=προπομπός), ἔχουμε ὅλες τίς μέρες τῆς ἑβδομάδος «κατάλυσιν εἰς πάντα» (ἀπολυτή).

Κατά τήν δεύτερη ἑβδομάδα, τῆς ᾿Αποκριάς ἤ Κρεατινῆς (ἀπό τήν Κυριακή τοῦ ᾿Ασώτου μέχρι τήν Κυριακή τῶν ᾿Απόκρεω), καταλύουμε εἰς πάντα, ἐκτός Τετάρτης καί Παρασκευῆς, ἡμέρες αὐστηρῆς νηστείας. ῾Η Κυριακή τῶν ᾿Απόκρεω, εἶναι ἡ τελευταία ἡμέρα, πού τρῶμε κρέας.

Καί κατά τήν τρίτη ἑβδομάδα, τήν Τυροφάγο ἤ Τυρινή (ἀπό τήν Δευτέρα μετά τήν Κυριακή τῶν ᾿Απόκρεω μέχρι καί τήν Κυριακή τῆς Τυροφάγου), καταλύουμε ἀπ᾿  ὅλα, ὅλες τίς ἡμέρες, ἐκτός ἀπό κρέας (λευκή νηστεία). Τήν ἑβδομάδα αὐτή ὁ ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης τήν ὀνομάζει «προνήστιμον» καί ἡ ὑμνογραφία «προκαθάρσιον», ἐπειδή κατ᾿ ἐξοχήν αὐτή μᾶς προετοιμάζει, γιά νά εἰσέλθουμε στήν Τεσσαρακοστή.

Μέ τήν Κυριακή τῆς Τυρινῆς, κλείνει ἡ προπαρασκευαστική περίοδος τῶν τριῶν ἑβδομάδων τοῦ Τριωδίου καί εἰσερχόμεθα στήν Μ. Τεσσαρακοστή, μέ τόν Κατανυκτικό ῾Εσπερινό τῆς «Συγγνώμης».

β) Μ. Τεσσαρακοστή.

Κατά τήν Μ. Τεσσαρακοστή, ἡ νηστεία εἶναι αὐστηρή, ἄνευ καταλύσεως «οἴνου καί ἐλαίου».

Λάδι καί κρασί καταλύουμε μόνο τά Σάββατα καί τίς Κυριακές (ὡς λύση τῆς νηστείας), καί κατά τήν ἑορτή τῶν ἁγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων. ῎Αν κάποιοι τρῶνε λάδι Δευτέρα, Τρίτη καί Πέμπτη, αὐτό γίνεται γιά ἰδιαίτερους λόγους ἀδυναμίας ἤ ἀσθενείας, μέ τή διάκριση καί ἔγκριση τοῦ Πνευματικοῦ.

Ψάρι καταλύουμε κατά τήν ἑορτή τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου.

῾Η πρώτη ἑβδομάδα ὀνομάζεται Καθαρά. Ξεκινάει τήν Καθαρά Δευτέρα, ἡμέρα αὐστηρῆς νηστείας, πού χαρακτηρίστηκε ἔτσι, ἀπό τό ἱστορικό πείραμα τοῦ αὐτοκράτορα ᾿Ιουλιανοῦ τοῦ Παραβάτη, ὁ ὁποῖος ἀποπειράθηκε κατά τήν ἡμέρα αὐτή νά μολύνει τίς τροφές τῶν χριστιανῶν στή Κωνσταντινούπολη. ῾Η πανουργία αὐτή ἀποκαλύφθηκε μέ τήν, ἀπό τόν Θεό, ἐπέμβαση τοῦ ἀθλοφόρου ἁγίου μάρτυρος Θεοδώρου, τοῦ προερχόμενου ἀπό τό Τηρωνικό τάγμα (Τήρων = νεοσύλλεκτος). ῾Ο ἅγιος Θεόδωρος ὁ Τήρων, διά τοῦ Πατριάρχου ΚΠόλεως Εὐδοξίου, παρώτρυνε τό λαό νά τραφεῖ μέ κόλλυβα. Τό παράδοξο αὐτό θαῦμα γιορτάζεται τό Σάββατο τῆς Α΄ αὐτῆς ἑβδομάδας τῆς Τεσσαρακοστῆς, ἐπειδή «ἐν τῇ Τεσσαρακοστῇ οὐ τελοῦνται μνῆμαι μαρτύρων, εἰ μή ἐν Σαββάτῳ καί Κυριακῇ» (να΄Λαοδικ.). ῾Η ἑβδομάδα αὐτή τηρεῖται μέ ξηροφαγία ἤ μέ τριήμερο ἀποχή (ὑπέρθεση) ἀπό παντός τροφίμου κατά τίς τρεῖς πρῶτες μέρες, ἤ ἀκόμη μέ ἀσιτία μέχρι τό Μ. ᾿Απόδειπνο τῆς Πέμπτης καί τούς Χαιρετισμούς τῆς Παρασκευῆς.

γ) Σάββατο Λαζάρου – Κυριακή Βαΐων.

῾Η Μ. Τεσσαρακοστή πληροῦται τήν Παρασκευή τῆς ἕκτης ἑβδομάδας. ᾿Ακολουθοῦν δύο πανηγυρικές ἡμέρες, δύο Δεσποτικές ἑορτές (κατά τίς ὁποῖες δέν τελοῦνται μνημόσυνα, ὅπως ὅλες τίς Δεσποτικές ἑορτές),

· «τῆς ᾿Εγέρσεως τοῦ ἁγίου καί δικαίου, φίλου τοῦ Χριστοῦ, Λαζάρου τοῦ τετραημέρου» τό Σάββατο καί

· «τῆς λαμπρᾶς καί ἐνδόξου πανηγύρεως τῆς εἰς ῾Ιερουσαλήμ εἰσόδου τοῦ Κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ» τήν Κυριακή.

Κατ᾿ αὐτές, γιά τή λήξη τῆς Νηστείας καί τό θρίαμβο τοῦ Χριστοῦ κατά τοῦ θανάτου «πιστουμένου τήν κοινήν ἀνάστασιν, πρό τοῦ Πάθους Του», τό μέν Σάββατο καταλύουμε «ἔλαιον καί οἶνον», τήν δέ Κυριακή τῶν Βαΐων «ἰχθύας». ῾Ο Θεόδωρος Στουδίτης ὥριζε γιά τούς μοναχούς τῆς Μονῆς Στουδίου κατάλυση ἰχθύων καί τό Σάββατο τοῦ Λαζάρου (Migne, 99, 1791).

δ) Μεγάλη ῾Εβδομάδα.

Κατά τή Μεγάλη ῾Εβδομάδα, ἀπό τή Μ. Δευτέρα μέχρι καί τό Μ. Σάββατο, ὁρίζεται αὐστηρή νηστεία μέ ἀποχή ἀπό λάδι.

Γιά τή Μ. Πέμπτη εἰδικότερα, σύμφωνα μέ τό τυπικό τῆς Μονῆς τοῦ ῾Αγίου Σάββα, πού ἔχει καταγραφεῖ καί στό «Τριώδιο», ἄλλα Τυπικά ᾿Εκκλησιῶν καί Μονῶν, τή γνώμη τοῦ ὁσιωτάτου Πατριάρχου ΚΠόλεως Νικολάου, καθώς καί τήν εὑρύτατα διαδεδομένη παράδοση τοῦ λαοῦ μας καί τή συνήθεια τῶν χριστιανῶν, μποροῦμε νά καταλύουμε λάδι, μετά τή Θεία Μετάληψη, πρός τιμήν τῆς ἡμέρας τοῦ Μυστικοῦ Δείπνου, κατά τό ὁποῖο μᾶς παρέδωσε ὁ Κύριος τό Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας.

Γιά τό Μ. Σάββατο χρειάζεται προσοχή, γιατί εἶναι ἡμέρα αὐστηρῆς νηστείας, τό μόνο Σάββατο πού νηστεύεται καί ἡ νηστεία παρατείνεται μέχρι τοῦ μεσονυκτίου, «ὅτε, ἐπιφωσκούσης τῆς Κυριακῆς «, ἐξαγγέλλεται ἡ ᾿Ανάστασις τοῦ Κυρίου, ὅπως ἀκριβῶς ὁρίζουν οἱ ᾿Αποστολικές Διαταγές: «Τῷ δέ Σαββάτῳ μέχρις ἀλεκτροφωνίας παρατείνοντες ἀπονηστίζεσθε ἐπιφωσκούσης τῆς μιᾶς Σαββάτων, ἥτις ἐστίν ἡ Κυριακή» (Ε΄ 19).

'' † Κυριακή Τυρινῆς 22α Φεβρουαρίου 2015''

Ευαγγελική Περικοπή,

Ἐκ τοῦ κατά Ματθαῖον

Κεφ. στ΄: 14-21

Εἶπεν ὁ Κύριος· ῞Εὰν ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καὶ ὑμῖν ὁ Πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος· ἐὰν δὲ μὴ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, οὐδὲ ὁ Πατὴρ ὑμῶν ἀφήσει τὰ παραπτώματα ὑμῶν. ῞Οταν δὲ νηστεύητε, μὴ γίνεσθε ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ, σκυθρωποί· ἀφανίζουσι γὰρ τὰ πρόσωπα αὐτῶν, ὅπως φανῶσι τοῖς ἀνθρώποις νηστεύοντες. Ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ὅτι ἀπέχουσι τὸν μισθὸν αὐτῶν. Σὺ δὲ νηστεύων, ἄλειψαί σου τὴν κεφαλὴν, καὶ τὸ πρόσωπόν σου νίψαι, ὅπως μὴ φανῇς τοῖς ἀνθρώποις νηστεύων, ἀλλὰ τῷ Πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ· καὶ ὁ Πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ, ἀποδώσει σοι ἐν τῷ φανερῷ. Μὴ θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυροὺς ἐπί τῆς γῆς, ὅπου σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται διορύσσουσι καὶ κλέπτουσι· θησαυρίζετε δὲ ὑμῖν θησαυροὺς ἐν οὐρανῷ, ὅπου οὔτε σὴς, οὔτε βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται οὐ διορύσσουσιν, οὐδὲ κλέπτουσιν. Ὅπου γάρ ἐστιν ὁ θησαυρὸς ὑμῶν, ἐκεῖ ἔσται καὶ ἡ καρδία ὑμῶν.

 
Ἀπόδοση σε απλή γλώσσα


Εἶπε ὁ Κύριος· ἂν συγχωρήσετε τοὺς ἀνθρώπους γιὰ τὰ παραπτώματά τους, θὰ σᾶς συγχωρήσει κι ἐσᾶς ὁ οὐράνιος Πατέρας σας. ῍Αν ὅμως δὲν συγχωρήσετε στοὺς ἀνθρώπους τὰ παραπτώματά τους, οὔτε κι ὁ Πατέρας σας θὰ συγχωρήσει τὰ δικά σας παραπτώματα.
῞Οταν νηστεύετε, νὰ μὴ γίνεστε σκυθρωποί, ὅπως οἱ ὑποκριτές, ποὺ παραμορφώνουν τὴν ὄψη τους γιὰ νὰ δείξουν στοὺς ἀνθρώπους πὼς νηστεύουν. Σᾶς βεβαιώνω πὼς ἔτσι ἔχουν κιόλας λάβει τὴν ἀνταμοιβή τους. ᾿Εσύ, ἀντίθετα, ὅταν νηστεύεις, περιποιήσου τὰ μαλλιά σου καὶ νίψε τὸ πρόσωπό σου, γιὰ νὰ μὴ φανεῖ στοὺς ἀνθρώπους ἡ νηστεία σου, ἀλλὰ στὸν Πατέρα σου, ποὺ βλέπει τὶς κρυφὲς πράξεις· καὶὁ Πατέρας σου, ποὺ βλέπει τὶς κρυφὲς πράξεις, θὰ σοῦ τὸ ἀνταποδώσει φανερά.
Μὴ μαζεύετε θησαυροὺς πάνω στὴ γῆ, ὅπου τοὺς ἀφανίζει ὁ σκόρος καὶ ἡ σκουριά, κι ὅπου οἱ κλέφτες κάνουν διαρρήξεις καὶ τοὺς κλέβουν. ᾿Αντίθετα, νὰ μαζεύετε θησαυροὺς στὸν οὐρανό, ὅπου δὲν τοὺς ἀφανίζουν οὔτε ὁ σκόρος οὔτε ἡ σκουριά, κι ὅπου οἱ κλέφτες δὲν κάνουν διαρρήξεις καὶ δὲν τοὺς κλέβουν. Γιατὶ ὅπου εἶναι ὁ θησαυρός σας ἐκεῖ θὰ εἶναι καὶ ἡ καρδιά σας.




Απόστολος,

Πρὸς Ρωμαίους Ἐπιστολῆς Παύλου

Κεφ. ιγ΄: 11-14, ιδ΄: 1-4

Ἀδελφοί, νῦν ἐγγύτερον ἡμῶν ἡ σωτηρία ἢ ὅτε ἐπιστεύσαμεν. Ἡ νὺξ προέκοψεν, ἡ δὲ ἡμέρα ἤγγικεν. Ἀποθώμεθα οὖν τὰ ἔργα τοῦ σκότους καὶ ἐνδυσώμεθα τὰ ὅπλα τοῦ φωτός. Ὡς ἐν ἡμέρᾳ εὐσχημόνως περιπατήσωμεν, μὴ κώμοις καὶ μέθαις, μὴ κοίταις καὶ ἀσελγείαις, μὴ ἔριδι καὶ ζήλῳ, ἀλλ᾿ ἐνδύσασθε τὸν Κύριον ᾿Ιησοῦν Χριστόν, καὶ τῆς σαρκὸς πρόνοιαν μὴ ποιεῖσθε εἰς ἐπιθυμίας. Τὸν δὲ ἀσθενοῦντα τῇ πίστει προσλαμβάνεσθε, μὴ εἰς διακρίσεις διαλογισμῶν. Ὅς μὲν πιστεύει φαγεῖν πάντα, ὁ δὲ ἀσθενῶν λάχανα ἐσθίει. Ὁ ἐσθίων τὸν μὴ ἐσθίοντα μὴ ἐξουθενείτω, καὶ ὁ μὴ ἐσθίων τὸν ἐσθίοντα μὴ κρινέτω· ὁ Θεὸς γὰρ αὐτὸν προσελάβετο. Σὺ τίς εἶ ὁ κρίνων ἀλλότριον οἰκέτην; Τῷ ἰδίῳ Κυρίῳ στήκει ἢ πίπτει· σταθήσεται δέ· δυνατὸς γάρ ἐστιν ὁ Θεὸς στῆσαι αὐτόν.

Ἀπόδοση σε απλή γλώσσα


Ἀδελφοί, τώρα ἡ τελικὴ σωτηρία βρίσκεται πιὸ κοντὰ μας παρὰ τότε ποὺ πιστέψαμε. ῾Η νύχτα ὅπου νά ᾿ναι φεύγει, καὶ ἡ μέρα κοντεύει νὰ ᾿ρθεῖ. Γι’ αὐτὸ ἂς πετάξουμε ἀπὸ πάνω μας τὰ ἔργα τοῦ σκότους, κι ἂς φορέσουμε τὰ ὅπλα τοῦ φωτός. ῾Η διαγωγή μας ἂς εἶναι κόσμια, τέτοια ποὺ ταιριάζει στὸ φῶς. ῍Ας πάψουν τὰ φαγοπότια καὶ τὰ μεθύσια, ἡ ἀσύδοτη κι ἀκόλαστη ζωή, οἱ φιλονικίες κι οἱ φθόνοι. Ντυθεῖτε τὸν Κύριό μας ᾿Ιησοῦ Χριστὸ καὶ μὴν ἀφήνετε τὸν ἁμαρτωλὸ ἑαυτό σας νὰ σᾶς παρασύρει στὴν ἱκανοποίηση τῶν ἐπιθυμιῶν σας.
Νὰ δέχεστε ὅποιον ἔχει ἀσθενικὴ πίστη, χωρὶς νὰ ἐπικρίνετε τὶς ἀπόψεις του. Γιὰ παράδειγμα, ἕνας πιστεύει πὼς μπορεῖ νὰ φάει ἀπ’ ὅλα, ἐνῶ κάποιος ἄλλος, ποὺ ἔχει ἀσθενικὴ πίστη, τρώει μόνο χόρτα. Αὐτὸς ποὺ τρώει ἀπ’ ὅλα, ἂς μὴν περιφρονεῖ ἐκεῖνον ποὺ δὲν τρώει· κι ἐκεῖνος ποὺ δὲν τρώει, ἂς μὴν κατακρίνει ἐκεῖνον ποὺ τρώει, γιατὶ ὁ Θεὸς τὸν ἔχει δεχτεῖ στὴν ἐκκλησία του. Ποιὸς εἶσαι ἐσὺ ποὺ θὰ κρίνεις ἕναν ξένο ὑπηρέτη; Μόνο ὁ Κύριός του μπορεῖ νὰ κρίνει ἂν στέκεται ἢ ὄχι στὴν πίστη του, γιατὶ ὁ Θεὸς ἔχει τὴ δύναμη νὰ τὸν στηρίξει.

΄΄ΚΥΡΙΑΚΗ ΑΠΟΚΡΕΩ''

† Κυριακή 15 Φεβρουαρίου 2015 (Ἀπόκρεω)

Ευαγγελική Περικοπή,

Ἐκ τοῦ κατά Ματθαῖον

Κεφ. κε΄: 31-46

Εἶπεν ὁ Κύριος· ῞Οταν ἔλθῃ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ δόξῃ αὐτοῦ, καὶ πάντες οἱ ἅγιοι Ἄγγελοι μετ᾿ αὐτοῦ, τότε καθίσει ἐπὶ θρόνου δόξης αὐτοῦ, καὶ συναχθήσεται ἔμπροσθεν αὐτοῦ πάντα τὰ ἔθνη, καὶ ἀφοριεῖ αὐτοὺς ἀπ᾿ ἀλλήλων, ὥσπερ ὁ ποιμὴν ἀφορίζει τὰ πρόβατα ἀπὸ τῶν ἐρίφων· καὶ στήσει τὰ μὲν πρόβατα ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ, τὰ δὲ ἐρίφια ἐξ εὐωνύμων. Τότε ἐρεῖ ὁ βασιλεὺς τοῖς ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ· Δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ Πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου. Ἐπείνασα γάρ, καὶ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν· ἐδίψησα, καὶ ἐποτίσατέ με· ξένος ἤμην, καὶ συνηγάγετέ με· γυμνός, καὶ περιεβάλετέ με· ἠσθένησα, καὶ ἐπεσκέψασθέ με· ἐν φυλακῇ ἤμην, καὶ ἤλθετε πρός με. Τότε ἀποκριθήσονται αὐτῷ οἱ δίκαιοι, λέγοντες· Κύριε, πότε σε εἴδομεν πεινῶντα καὶ ἐθρέψαμεν; ἢ διψῶντα καὶ ἐποτίσαμεν; πότε δέ σε εἴδομεν ξένον καὶ συνηγάγομεν; ἢ γυμνὸν καὶ περιεβάλομεν; πότε δέ σε εἴδομεν ἀσθενῆ ἢ ἐν φυλακῇ, καὶ ἤλθομεν πρός σέ; Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Βασιλεὺς ἐρεῖ αὐτοῖς· Ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐφ᾿ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε. Τότε ἐρεῖ καὶ τοῖς ἐξ εὐωνύμων· Πορεύεσθε ἀπ᾿ ἐμοῦ οἱ κατηραμένοι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον, τὸ ἡτοιμασμένον τῷ διαβόλῳ καὶ τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ. Ἐπείνασα γάρ, καὶ οὐκ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν· ἐδίψησα, καὶ οὐκ ἐποτίσατέ με· ξένος ἤμην, καὶ οὐ συνηγάγετέ με· γυμνός, καὶ οὐ περιεβάλετέ με· ἀσθενὴς καὶ ἐν φυλακῇ, καὶ οὐκ ἐπεσκέψασθέ με. Τότε ἀποκριθήσονται αὐτῷ καὶ αὐτοὶ, λέγοντες· Κύριε, πότε σε εἴδομεν πεινῶντα, ἢ διψῶντα, ἢ ξένον, ἢ γυμνὸν ἢ ἀσθενῆ, ἢ ἐν φυλακῇ, καὶ οὐ διηκονήσαμέν σοι; Τότε ἀποκριθήσεται αὐτοῖς, λέγων· Ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐφ᾿ ὅσον οὐκ ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἐλαχίστων, οὐδὲ ἐμοὶ ἐποιήσατε. Καὶ ἀπελεύσονται οὗτοι εἰς κόλασιν αἰώνιον, οἱ δὲ δίκαιοι εἰς ζωὴν αἰώνιον.

 Απόδοση σε απλή γλώσσα:

Εἶπε ὁ Κύριος:
«Ὅταν θα ἔλθῃ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου μὲ ὅλην του τὴν δόξαν καὶ ὅλοι οἱ ἄγγελοι μαζί του, τότε θὰ καθήσῃ εἰς τὸν θρόνον τῆς δόξης του καὶ θὰ μαζευθοῦν ἐνώπιόν του ὅλα τὰ ἔθνη καὶ θὰ χωρίσῃ τοὺς μὲν ἀπὸ τοὺς δέ, ὅπως ὁ βοσκὸς χωρίζει τὰ πρόβατα ἀπὸ τὰ κατσίκια, καὶ θα τοποθετήσῃ τὰ μὲν πρόβατα πρὸς τὰ δεξιά του, τὰ δὲ κατσίκια πρὸς τὰ ἀριστερά του.
Τότε θὰ πῇ ὁ βασιλεὺς εἰς ἐκείνους, ποὺ θὰ εἶναι πρὸς τὰ δεξιά, «Ἐλᾶτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ Πατέρα μου, κληρονομῆστε τὴν βασιλείαν, ἡ ὁποία εἶναι ἐτοιμασμένη γιὰ σᾶς ἀπὸ τὸν καιρὸν τῆς δημιουργίας τοῦ κόσμου. Διότι ἐπείνασα καὶ μοῦ ἐδώκατε νὰ φάγω, ἐδίψασα καὶ μ’ ἐποτίσατε, ξἐνος ἤμουνα καὶ μ’ ἐπήρατε εἰς τὸ σπίτι, γυμνὸς ἤμουνα καὶ μ’ ἐνδύσατε, ἀρρώστησα καὶ μ’ ἐπισκεφθήκατε, εἰς τὴν φυλακὴν ἤμουνα καὶ ἤλθατε σ’ ἐμέ».
Τότε θὰ τοῦ ἀποκριθοῦν οἱ δίκαιοι καὶ θὰ ποῦν, «Κύριε, πότε σὲ εἴδαμε νὰ πεινᾷς καὶ σ’ ἐθρέψαμε ἢ νὰ διψᾷς καὶ σ’ ἐποτίσαμε; Πότε δὲ σὲ εἴδαμε ξένον καὶ σ’ ἐπήραμε εἰς τὸ σπίτι ἢ γυμνὸν καὶ σ’ ἐνδύσαμε; Πότε σὲ εἴδαμε ἄρρωστον ἢ φυλακισμένον καὶ ἤλθαμε σ’ἐσέ;».
Ὁ βασιλεὺς θὰ ἀπαντήσῃ καὶ θὰ τοὺς πῇ, «Ἀλήθεια σᾶς λέγω, ὅ,τι ἐκάνατε εἰς ἕνα ἀπὸ τούτους τοὺς ἀσήμαντους ἀδεφλοὺς μου, σ’ ἐμὲ τὸ ἐκάνατε».
Τότε θὰ πῇ σ’ ἐκείνους, ποὺ θὰ εἶναι πρὸς τὰ ἀριστερά, «Φύγετε ἀπ’ ἐμέ, καταραμένοι, στὴν αἰώνια φωτιά, ποὺ ἔχει ἐτοιμασθῆ διὰ τὸν διάβολον καὶ τοὺς ἀγγέλους του, διότι ἐπείνασα καὶ δὲν μοῦ ἐδώκατε νὰ φάγω, ἐδίψασα καὶ δὲν μ’ ἐποτίσατε, ξένος ἤμουνα καὶ δὲν μ’ ἐπήρατε εἰς τὸ σπίτι, γυμνὸς ἤμουνα καὶ δὲν μ’ ἐνδύσατε, ἀσθενὴς ἤμουνα καὶ φυλακισμένος καὶ δὲν μ’ ἐπισκεφθήκατε».
Τότε θὰ ἀποκριθοῦν καὶ αὐτοὶ καὶ θὰ ποῦν, «Κύριε, πότε σὲ εἴδαμε νὰ πεινᾷς ἢ νὰ διψὰς καὶ νὰ εἶσαι ξένος ἢ γυμνὸς ἢ ἀσθενὴς ἢ φυλακισμένος καὶ δὲν σὲ ὑπηρετήσαμε;»
Τότε θὰ ἀποκριθῇ εἰς αὐτοὺς καὶ θὰ πῇ, «Ἀλήθεια σᾶς λέγω, ὅ,τι δὲν ἐκάνατε εἰς ἕνα ἀπὸ τοὺς ἀσήμαντους τούτους, οὔτε εἰς ἐμὲ ἐκάνατε».
Καὶ αὐτοὶ θὰ μεταβοῦν εἰς κόλασιν αἰώνιον, οἱ δὲ δίκαιοι εἰς ζωὴν αἰώνιον»

 Απόστολος,

Πρὸς Κορινθίους Α΄ Ἐπιστολῆς Παύλου

Κεφ. η΄: 8-13, θ΄: 1-2
Ἀδελφοί, βρῶμα δὲ ἡμᾶς οὐ παρίστησι τῷ Θεῷ· οὔτε γὰρ ἐὰν φάγωμεν περισσεύομεν, οὔτε ἐὰν μὴ φάγωμεν ὑστερούμεθα. Βλέπετε δὲ μήπως ἡ ἐξουσία ὑμῶν αὕτη πρόσκομμα γένηται τοῖς ἀσθενοῦσιν. Ἐὰν γάρ τις ἴδῃ σε, τὸν ἔχοντα γνῶσιν, ἐν εἰδωλείῳ κατακείμενον, οὐχὶ ἡ συνείδησις αὐτοῦ ἀσθενοῦς ὄντος οἰκοδομηθήσεται εἰς τὸ τὰ εἰδωλόθυτα ἐσθίειν; Καὶ ἀπολεῖται ὁ ἀσθενῶν ἀδελφὸς ἐπὶ τῇ σῇ γνώσει, δι᾿ ὃν Χριστὸς ἀπέθανεν. Οὕτω δὲ ἁμαρτάνοντες εἰς τοὺς ἀδελφοὺς καὶ τύπτοντες αὐτῶν τὴν συνείδησιν ἀσθενοῦσαν εἰς Χριστὸν ἁμαρτάνετε. Διόπερ εἰ βρῶμα σκανδαλίζει τὸν ἀδελφόν μου, οὐ μὴ φάγω κρέα εἰς τὸν αἰῶνα, ἵνα μὴ τὸν ἀδελφόν μου σκανδαλίσω. Οὐκ εἰμὶ ἀπόστολος; Οὐκ εἰμὶ ἐλεύθερος; Οὐχὶ ᾿Ιησοῦν Χριστὸν τὸν Κύριον ἡμῶν ἑώρακα; Οὐ τὸν ἔργον μου ὑμεῖς ἐστε ἐν Κυρίῳ; Εἰ ἄλλοις οὐκ εἰμὶ ἀπόστολος, ἀλλά γε ὑμῖν εἰμί· ἡ γὰρ σφραγὶς τῆς ἐμῆς ἀποστολῆς ὑμεῖς ἐστε ἐν Κυρίῳ.

 Ἀπόδοση σε απλή γλώσσα:

Ἀδελφοί, ἐμᾶς δὲν μᾶς συνιστᾶ τὸ φαγητὸν εἰς τὸν Θεόν, διότι οὔτε ἐὰν φάγωμεν, ἔχομεν κανένα πλεονέκτημα, οὔτε ἐὰν δὲν φάγωμεν, χάνομεν τίποτε.
Προσέχετε ὅμως μήπως ἡ ἐλευθερία σας αὐτὴ γίνῃ αἰτία νὰ πέσουν οἱ ἀσθενεῖς κατὰ τὴν πίστιν. Ἐὰν κάποιος ἰδῇ ἐσένα ποὺ ἔχεις γνῶσιν, νὰ κάθεσαι εἰς τὸ τραπέζι ἑνὸς ναοῦ εἰδώλων, δὲν θὰ ἐνθαρρυνθῇ ἡ συνείδησίς του, ἐπειδὴ εἶναι ἀδύνατος εἰς τὴν πίστιν, εἰς τὸ νὰ τρώγῃ κρέατα τῶν θυσιῶν ποὺ προσφέρονται εἰς τὰ εἴδωλα; Καὶ ἐξ αἰτίας τῆς γνώσεώς σου θὰ χαθῇ ὁ ἀδύνατος ἀδελφὸς διὰ τὸν ὁποῖον ἐπέθανε ὁ Χριστὸς. Ἁμαρτάνοντες δὲ μὲ αὐτὸν τὸν τρόπον εἰς τοὺς ἀδελφοὺς καὶ πληγώντες τὴν συνείδησίν των ποὺ εἶναι ἀδύνατη, ἁμαρτάνετε εἰς τὸν Χριστόν.
Δι’ αὐτὸν τὸν λόγον, ἐὰν φαγητὸν κάνῃ τὸν ἀδελφόν μου νὰ πέσῃ, δὲν θὰ φάγω κρέας ποτέ, διὰ νὰ μὴ γίνω αἰτία νὰ πέσῃ ὁ ἀδελφός μου. Δὲν εἶμαι ἀπόστολος; Δὲν εἶμαι ἐλεύθερος; Δὲν εἶδα τὸν Ἰησοῦν Χριστὸν τὸν Κύριόν μας; Δὲν εἶσθε σεῖς τὸ ἔργον μου ἐν Κυρίῳ; Ἐὰν δι’ ἄλλους δὲν εἶμαι ἀπόστολος, εἶμαι τοὐλάχιστον γιὰ σᾶς, διότι σεῖς εἶσθε ἡ σφραγίδα τῆς ἀποστολῆς μου ἐν Κυρίῳ.

πηγή: Συνοδοιπορία

''ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΨΥΧΟΣΑΒΒΑΤΩΝ''

Κάτι επίκαιρο, ωφέλιμο  και εποικοδομητικό, περί  των ψυχοσάββατων. 

Μέσα στην ιδιαίτερη μέριμνά της για τους κεκοιμημένους, η αγία Ορθόδoξη Εκκλησία μας έχει καθορίσει ξεχωριστή ημέρα της εβδομάδος γι' αὐτούς. Κάθε Σάββατο δηλαδή. Όπως η Κυριακή είναι η ημέρα της Αναστάσεως του Κυρίου, έτσι και το Σάββατο είναι η ημέρα των κεκοιμημένων, για να τους μνημονεύουμε και να έχουμε (επι)κοινωνία μαζί τους. Σε κάθε προσευχή και ιδιαίτερα στις προσευχές του Σαββάτου ο πιστός μνημονεύει τους οικείους, συγγενείς και προσφιλείς, αλλά ζητά και τις προσευχές της Εκκλησίας γι  αὐτούς. Στο δίπτυχο (χαρτάκι), που φέρνουμε μαζί με το προσφορο για τη θεία Λειτουργία, αναγράφονται τα ονόματα των ζώντων και των κεκοιμημένων, τα οποία μνημονεύονται. Σε ετήσια βάση η Εκκλησία έχει καθορίσει δύο Σάββατα, τα οποία αφιερώνει στους κεκοιμημένους της. Είναι τα Ψυχοσάββατα. Το ένα πριν από την Κυριακή της Απόκρεω και το άλλο πριν από την Κυριακή της Πεντηκοστής. Το Ψυχοσάββατο πριν από την Κυριακή της Απόκρεω έχει το εξής νόημα: Η επομένη ημέρα είναι αφιερωμένη στη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου.Εκείνη τη φοβερή ημέρα κατά την οποία όλοι θα σταθούμε μπροστά στο θρόνο του μεγάλου Κριτή. Για το λόγο αυτό με το Μνημόσυνο των κεκοιμημένων ζητούμε από τον Κύριο να γίνει ίλεως και να δείξει την συμπάθεια και την μακροθυμία του, όχι μόνο σε μας αλλά και στους προαπελθόντας αδελφούς, και όλους μαζί να μας κατατάξει στην Επουράνια Βασιλεία Του. Με το δεύτερο Ψυχοσάββατο διατρανώνεται η πίστη μας για την καθολικότητα της Εκκλησίας, της οποίας την ίδρυση και τα γενέθλια (επί γης) γιορτάζουμε κατά την Πεντηκοστή. Μέσα στη μία Εκκλησία περιλαμβάνεται η στρατευομένη εδώ στη γη και η θριαμβεύουσα στους ουρανούς. Ο λόγος που τα καθιέρωσε η Εκκλησία μας, παρ' ὅτι κάθε Σάββατο είναι αφιερωμένο στους κεκοιμημένους, είναι ο εξής: Επειδή πολλοί κατά καιρούς απέθαναν μικροί σε ηλικία ή στην ξενιτιά ή στην θάλασσα ή στα όρη και τους κρημνούς ή και μερικοί, λόγω πτωχείας, δεν αξιώθηκαν των διατεταγμένων μνημοσύνων, «οι θείοι Πατέρες φιλανθρώπως κινούμενοι εθέσπισαν το μνημόσυνο αυτό υπέρ πάντων των απ  αἰῶνος ευσεβώς τελευτησάντων Χριστιανών». Συγχρόνως δε, ενθυμούμενοι και εμείς τον θάνατο, «διεγειρόμεθα προς μετάνοιαν». Για την ιστορία και μόνο ας γνωρίζουμε ότι: «Η καθιέρωσις του Σαββάτου προ των Απόκρεω ως Ψυχοσαββάτου εγένετο μάλλον κατ  ἀπομίμησιν του Σαββάτου προ της Πεντηκοστής, ως μόνου προϋπάρχοντος». Η ωφέλεια από τα μνημόσυνα Σύμφωνα με ομόφωνη αγιοπατερική μαρτυρία την οποία επιβεβαιώνει η αδιάκοπη εκκλησιαστική παράδοση αιώνων, οι ευχές για τους νεκρούς θεσπίστηκαν από τους αγίους Αποστόλους. Η θέσπιση αυτή έχει δύο βασικά θεμέλια: α) την έννοια της Εκκλησίας ως κοινωνίας αγίων, που αποτελείται όχι μόνο από τους ζωντανούς αλλά και τους «κεκοιμημένους» χριστιανούς και β) την πίστη στην μεταθανάτια ζωή, την ανάσταση και την τελική κρίση. Ήδη στις Αποστολικές Διδαχές βρίσκεται η διάκριση των μνημοσύνων σε «τρίτα», «ένατα», «τεσσαρακοστά» και ενιαύσια» (ετήσια), ανάλογα με το χρόνο τελέσεώς τους από την ημέρα του θανάτου. Πολλοί συμβολισμοί των επιμέρους μνημοσύνων αναφέρονται από τους πατέρες. Οι κυριότεροι είναι οι εξής: Τα «τριήμερα» συμβολίζουν την Ανάσταση του Κυρίου μετά την τριήμερη παραμονή Του στον τάφο και τελούνται με την ευχή ν' ἀναστηθεῖ και ο νεκρός στην ουράνια βασιλεία. Τα «εννιάμερα» τελούνται για τα εννέα τάγματα των αΰλων αγγέλων, με την ευχή να βρεθεί κοντά τους η άϋλη ψυχή του νεκρού. Τα «τεσσαρακονθήμερα» τελούνται για την Αναλήψη του Κυρίου, που έγινε σαράντα μέρες μετά την Ανάστασή Του, με την ευχή να «αναληφθεί» και ο νεκρός, να συναντήσει το Χριστό στους ουρανούς και να ζήσει για πάντα μαζί Του. Τα «ετήσια», τέλος, τελούνται την επέτειο ημέρα του θανάτου, σε ανάμνηση των γενεθλίων του νεκρού, καθώς, για τους πιστούς χριστιανούς, ημέρα της αληθινής γεννήσεως είναι η ημέρα του σωματικού θανάτου και της μεταστάσεως στην αιώνια ζωή. Μνημόσυνα, αντίστοιχα με τα παραπάνω, τελούνται τον τρίτο, έκτο και ένατο μήνα από την ημέρα του θανάτου («τρίμηνα», «εξάμηνα», «εννεάμηνα»). Την μεγαλύτερη ωφέλεια στους νεκρούς την προξενεί η τέλεση της θείας ευχαριστίας στη μνήμη τους, γιατί τότε, με τις μερίδες τους στο άγιο δισκάριο, «ενώνονται αόρατα με το Θεό και επικοινωνούν μαζί Του και παρηγορούνται και σώζονται και ευφραίνονται εν Χριστώ» (άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης). Εκτός από τα ειδικά για κάθε νεκρό μνημόσυνα, η Εκκλησία έχει στις καθημερινές ακολουθίες της, γενικές δεήσεις για τους κεκοιμημένους, όπως είναι λ.χ. το νεκρώσιμο μέρος της Ακολουθίας του Μεσονυκτικού και οι σχετικές αναφορές στις «εκτενείς δεήσεις» του Εσπερινού, του Όρθρου και της θείας Λειτουργίας. Πρέπει να σημειωθεί, αν και αυτονόητο, ότι η Εκκλησία τελεί μνημόσυνα μόνο για τους ορθοδόξους χριστιανούς που κοιμήθηκαν μέσα στους κόλπους της. Εξηγήσεις παρερμηνειών Θα πρέπει, τέλος, να εξηγήσουμε ότι πολλά λάθη από την άγνοια του παρελθόντος έχουν φτάσει ως τις μέρες μας, και θα πρέπει άμεσα να διορθωθούν. α) Τα μνημόσυνα θα πρέπει να γίνονται ακριβώς την ημέρα που πρέπει και όχι νωρίτερα η αργότερα. β) Το σπάσιμο γυάλινων αντικειμένων η άλλων τοιούτων, είναι άκρως ειδωλολατρική συνήθεια και αμαρτάνουν όσοι το πράττουν. γ) Στα μνημόσυνα παραθέτουμε και ευλογούνται μόνο καλώς βρασμένα κόλλυβα (σιτάρι) ως ενδεικτικά της Αναστάσεως και όχι αλλα υποκατάστατα (κουλουράκια-ψωμάκια-γλυκά κ.τ.λ.) δ) Το πρώτο Σάββατο της Τεσσαρακοστής δεν είναι «Ψυχοσάββατο», αλλά εορτάζουμε το «δια κολλύβων» θαύμα του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος. ε) Στα Ψυχοσάββατα μπορούμε να παραθέτουμε κόλλυβα είτε στον Εσπερινό της Παρασκευής, είτε στην Θεία Λειτουργία του Σαββάτου, είτε και στα δύο. Πρόκειται περί της ιδίας αξίας, αφού η ίδια ακολουθία διαβάζεται. στ) Τα ευλογηθέντα κόλλυβα δεν τα σκορπίζουμε στον τάφο, ούτε τα απορρίπτουμε στα σκουπίδια, πράξεις εκκλησιαστικά απαράδεκτες. Σε κάθε περίπτωση, υπεύθυνος για την λύση τυχόν αποριών σας, είναι μόνον ο εφημέριος του Ναού.

'' Ὁ Ἅγιος Βλάσιος ὁ Ἱερομάρτυρας Ἀρχιεπίσκοπος Σεβαστείας ''

Ὁ Ἅγιος Βλάσιος ἔζησε στὰ χρόνια τοῦ αὐτοκράτορα Λικινίου (308-323 μ.Χ.). Σπούδασε ἰατρική, ἀλλὰ προσέφερε χωρὶς χρήματα τὶς ὑπηρεσίες του, ὡς φιλανθρωπία, στοὺς πάσχοντες καὶ ἀσθενεῖς. Ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ἰατρικὴ βοήθεια χορηγοῦσε δωρεὰν στοὺς ἀσθενεῖς τὰ φάρμακα καὶ τοὺς ἔδινε τὰ ἔξοδα τῆς νοσηλείας τους. Ἡ φιλανθρωπική του δραστηριότητα καλλιεργεῖτο στὴν ψυχή του ἀπὸ τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν Θεὸ καὶ τὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Ἡ Ἐκκλησία τὸν δέχθηκε στὶς τάξεις τοῦ ἱεροῦ κλήρου καὶ τὸν ἐξέλεξε Ἐπίσκοπο Σεβαστείας.
Ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ Λικινίου, ὁ ἔπαρχος Ἀγρικόλας τὸν συνέβαλε καὶ τὸν ὑπέβαλε σὲ φρικτὰ βασανιστήρια. Οἱ στρατιῶτες, ἀφοῦ τὸν μαστίγωσαν ἀνηλεῶς μὲ ραβδιά, τὸν κρέμασαν ἀπὸ ξύλο καὶ στὴν συνέχεια τὸν ὁδήγησαν δεμένο στὴν φυλακή. Ἔπειτα τὸν ἔριξαν στὸν βυθὸ μιᾶς λίμνης. Ὅμως ὁ Ἅγιος, μὲ τὴ θαυματουργικὴ ἐπέμβαση τοῦ Θεοῦ, διασώθηκε. Ἐξοργισθέντες τότε οἱ ἐχθροὶ τῆς πίστεως τὸν ἀποκεφάλισαν. Ἔτσι, ὁ Ἱερομάρτυς Βλάσιος ἔλαβε ἀπὸ τὸν Κύριο τῆς δόξας τὸ στέφανο τοῦ μαρτυρίου. Τιμούμε την μνήμην του11ην  Φεβρουαρίου.

Ἡ Σύναξή του ἐτελεῖτο στὸ Μαρτύριό του, τὸ ὁποῖο βρισκόταν κοντὰ στὸ Μαρτύριο τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Φιλίππου.


Ἀπολυτίκιο. Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Φερωνύμως βλαστήσας ὡς δένδρον εὔκαρπον, Ἱεράρχα Κυρίου Βλάσιε ἔνδοξε, μαρτυρίου τοὺς καρποὺς κόσμω προήγαγες, καὶ θαυμάτων δωρεᾶς, ἀναβλύζεις δαψιλῶς, ὡς θεῖος Ἱερομάρτυς, τοὶς καταφεύγουσι Πάτερ, τὴ ἀντιλήψει τῆς πρεσβείας σου.

Κοντάκιον  Ἦχος β’. Τὰ ἄνω ζητῶν.
Ὁ θεῖος βλαστός, τὸ ἄνθος τὸ ἀμάραντον, ἀμπέλου Χριστοῦ, τὸ κλῆμα τὸ πολύφορον, θεοφόρε Βλάσιε, τοὺς ἐν πίστει τελοῦντας τὴν μνήμην σου, εὐφροσύνης πλήρωσον τῆς σῆς, πρεσβεύων ἀπαύστως ὑπὲρ πάντων ἠμῶν.

'' Ὁ Ἅγιος Χαράλαμπος ''

Ὁ Ἅγιος Χαράλαμπος ἦταν ἱερεὺς στὴ Μαγνησία τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἔζησε ἐπὶ αὐτοκρατορίας τοῦ Σεπτιμίου Σεβήρου (193 – 211 μ.Χ.). Υπολογίζεται ότι γεννήθηκε το 89 μ.Χ.. Ὅταν τὸ ἔτος 198 μ.Χ. ὁ Σέβηρος ἐξαπέλυσε ἀπηνὴ διωγμὸ κατὰ τῶν Χριστιανῶν, ὁ ἔπαρχος τῆς Μαγνησίας Λουκιανός, συνέλαβε τὸν Ἅγιο καὶ τοῦ ζήτησε νὰ ἀρνηθεῖ τὴν πίστη του. Ὅμως ὁ Ἅγιος ὄχι μόνο δὲν τὸ ἔκανε αὐτό, ἀλλὰ ἀντίθετα ὁμολόγησε στὸν ἔπαρχο τὴν προσήλωσή του στὸν Χριστὸ καὶ δήλωσε μὲ παρρησία ὅτι σὲ ὁποιοδήποτε βασανιστήριο καὶ νὰ ὑποβληθεῖ δὲν πρόκειται νὰ ἀρνηθεῖ τὴν πίστη τῆς Ἐκκλησίας. Τότε ἡ σκοτισμένη καὶ σαρκικὴ ψυχὴ τοῦ Λουκιανοῦ ἐπέτεινε τὴν ὀργή της καὶ διέταξε νὰ ἀρχίσουν τὰ φρικώδη βασανιστήρια στὸ γέροντα ἱερέα. Πρῶτα τὸν γύμνωσαν καὶ ὁ ἴδιος ὁ Λουκιανός, παίρνοντας τὸ ξίφος του προσπάθησε νὰ πληγώσει τὸ σῶμα τοῦ Ἁγίου. Ὅμως ἀποκόπηκαν τὰ χέρια του καὶ ἔμειναν κρεμασμένα στὸ σῶμα τοῦ Ἱερομάρτυρα καὶ μόνο ὕστερα ἀπὸ προσευχὴ τοῦ Ἁγίου συγκολλήθηκαν αὐτὰ πάλι στὸ σῶμα καὶ ὁ ἡγεμόνας κατέστη ὑγιής. Βλέποντας αὐτὸ τὸ θαῦμα τοῦ Ἁγίου πολλοὶ ἀπὸ τοὺς δημίους πίστεψαν στὸν ἀληθινὸ Θεό.

Μὲ τὸ ζόφο στὸ νοῦ καὶ μὲ τὴ θηριωδία στὴν καρδιά, ὁ ἔπαρχος ἔδωσε ἐντολὴ νὰ διαπομπεύσουν τὸν Ἅγιο καὶ νὰ τὸν σύρουν διὰ μέσου τῆς πόλεως μὲ χαλινάρι. Τέλος, διέταξε τὸν ἀποκεφαλισμὸ τοῦ Ἁγίου. Βασανίστηκε σκληρά και αποκεφαλίστηκε σε ηλικία 113 ετών (202 μ.Χ.), πιθανώς στην Αντιόχεια του Μαίανδρου, ὁ ὁποῖος μὲ τὸ μαρτύριό του ἔλαβε τὸ ἁμαράντινο στέφανο τῆς δόξας.
Τμήματα τῆς τιμίας κάρας αὐτοῦ φυλάσσονται στὴ ἱερὰ μονὴ Ἁγίου Στεφάνου Μετεώρων καὶ στὸν ὁμώνυμο προσκυνηματικὸ ναὸ τῆς κωμοπόλεως Θεσπιῶν τῆς Βοιωτίας. 

Η μνήμη του τιμάται στις 10 Φεβρουαρίου από την Αγία μας Εκκλησία, η οποία του αποδίδει το προσωνύμιο Ιερομάρτυρας.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ὡς στῦλος ἀκλόνητος, τῆς Ἐκκλησίας Χριστοῦ, καὶ λύχνος ἀείφωτος, τῆς οἰκουμένης σοφέ, ἐδείχθης Χαράλαμπες· ἔλαμψας ἐν τῷ κόσμῳ, διὰ τοῦ μαρτυρίου, ἔλυσας καὶ εἰδώλων τὴν σκοτόμαιναν μάκαρ· διὸ ἐν παρρησίᾳ Χριστῷ, πρέσβευε σωθῆναι ἡμᾶς.

Κοντάκιον. Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Ὡς φωστὴρ ἀνέτειλας ἐκ τῆς Ἑῴας, καὶ πιστοὺς ἐφώτισας, ταῖς τῶν θαυμάτων σου βολαῖς, Ἱερομάρτυς Χαράλαμπες· ὅθεν τιμῶμεν, τὴν θείαν σου ἄθλησιν.

Μεγαλυνάριον.
Τὸν ἐν Ἀθλοφόροις ἱερουργόν, καὶ ἐν ἱερεῦσιν, ἱερώτατον Ἀθλητήν, τῶν θαυμάτων ῥεῖθρα, πηγάζοντα τῷ κόσμῳ, τὸν μέγαν Χαραλάμπην, ὕμνοις τιμήσωμεν.

''Κυριακή του Ασώτου''

''Το κύριγμα για τήν αυριανή Κυριακή του Ασώτου''

«Νεκρός ἤν καί ἀνέζησε, καί ἀπολωλῶς ἤν καί εὑρέθη».

Αγλάισμα των παραβολών και ατίμητο κειμήλιο του Ευαγγελικού θησαυρού ονόμασαν, αγαπητοί μου αδελφοί, οι πατέρες τη παραβολή του Ασώτου υιού. Γιατί μέσα από αυτή την παραβολή ζωγραφίζεται από τον «θείο καλλιτέχνη», η απέραντη και ανυπέρβλητη αγάπη του Θεού προς  τον κάθε άνθρωπο. Φαίνεται όλο το ύψος της αγάπης του Θεού, που δεν αγαπά μόνο τους δικαίους, τους ενάρετους και τους εκλεκτούς, αλλά η αγάπη του Θεού αγκαλιάζει όλους τους ανθρώπους με μεγαλύτερη θέρμη και με ειλικρινέστερο πόνο ακόμη και τον χειρότερο αμαρτωλό, εξάλλου ο Χριστός είπε «οὐ γάρ ἦλθον καλέσαι δικαίους ἀλλά ἁμαρτωλούς εἰς μετάνοια».

Έτσι λοιπόν, συνεχίζει η παραβολή που μας λέει: «εἶδεν αὐτόν ὁ πατήρ αὐτοῦ καί εὐσπλαγχνίσθη καί δραμῶν ἐπέπεσεν ἐπί τόν τράχηλον αὐτοῦ καί κατεφίλησεν αὐτόν», δηλαδή, ο γεμάτος αγάπη πατέρας, όταν είδε από μακριά τον αγνώριστο και σε κακά χάλια υιό του, έτρεξε, τον αγκάλιασε και τον κατεφίλησε. Αγνώριστος ήταν και όμως η αγάπη του πατέρα τον γνώρισε και τον αποκατέστησε στη πρώτη δόξα. Όταν βρισκόταν στο σπίτι τού πατέρα ο μικρότερος υιός, είχε άφθονα όλα τα αγαθά και ήταν χαρούμενος και ευτυχισμένος, γιατί είχε ακόμη την φροντίδα και την στοργή του πατέρα του.

Όμως, από απερισκεψία, θεωρεί την υπακοή στο πατέρα σαν αιχμαλωσία και σκλαβιά, παρακινούμενος μάλλον και από τους «φίλους» ζητάει την ελευθερία του, να χαρεί τα νιάτα του μακριά από την επίβλεψη του πατέρα του. Και αφού ζήτησε την προβλεπόμενη περιουσία έφυγε και πήγε «σέ χώραν μακράν» όπου εκεί κατασπατάλησε όλη την περιουσία του σε πονηρές διασκεδάσεις και σε κτηνώδεις απολαύσεις. Φυσικό και επόμενο ήταν με την τόσο σπάταλη ζωή που έκανε να χάσει όλη την περιουσία του, να δυστυχήσει και να κινδυνέψει να πεθάνει από την πείνα, εάν δεν βρισκόταν κάποιος να τον μαζέψει και να τον προσλάβει ως χοιροβοσκό.

Και όχι μόνο αυτό, αλλά, προσπαθούσε να χορτάσει με την τροφή που έδινε στους χοίρους. Σε αυτό το σημείο επαληθεύονται τα λόγια του Χριστού μας που λέει: «ἔσονται οἱ ἔσχατοι πρῶτοι καί οἱ πρῶτοι ἔσχατοι». Ο πλούσιος υιός, τώρα χοιροβοσκός!!! Η σκέψη αυτή τον συντάρασσε, τον επανέφερε όμως στα λογικά του και αποφασίζει λέγοντας: «πόσοι μίσθιοί του πατρός μου περισσεύουσιν ἄρτων, ἐγώ λιμῶ ἀπόλλυμαι! Ἀναστᾶς πορεύσομαι πρός τόν πατέρα μου…» δηλαδή πόσοι μισθωτοί του πατέρα μου έχουν άφθονο και περισσεύοντα τον άρτο, ενώ εγώ κινδυνεύω να πεθάνω από την πείνα. Ταπεινώνεται και αμέσως παίρνει τον δρόμο του γυρισμού.

Αυτό ήταν το πρώτο βήμα της μετανοίας του με τον λογισμό, την σκέψη. Προχωρεί με σκυμμένο το κεφάλι, ξυπόλητος, βρώμικος, δυστυχισμένος και αγνώριστος από τις κακουχίες. Σαν πλησίαζε, όμως, στο πατρικό του σπίτι, ο πατέρας τον είδε από μακριά, και αμέσως έτρεξε και τον αγκάλιασε. Ο άσωτος υιός κάνει το δεύτερο βήμα δηλαδή κάνει το λογισμό, τη σκέψη πράξη και ζητά από τον πατέρα του την πλήρη συγχώρεση λέγοντάς του: «ἥμαρτον εἰς τόν οὐρανόν καί ἐνώπιόν σου. Οὐκέτι εἰμί ἄξιος κληθῆναι υἱός σου. Ποίησον μέ ὡς ἕνα τῶν μισθίων σου». 

Η αγάπη του πατέρα δέχεται την πραγματική συγνώμη του ασώτου, και αμέσως, πρόσταξε τους δούλους να του φέρουν τα καλύτερα ρούχα, τα καλύτερα υποδήματα, το δακτυλίδι του, και να σφάξουν τον «μόσχο τόν σιτευτόν»  ώστε να γιορτάσουν την επιστροφή του υιού του, διότι «νεκρός ἤν καί ἀνάζησε, καί ἀπολωλῶς ἤν καί εὑρέθη». Μια εικόνα απείρου κάλους, θεϊκής αγάπης, και πάλι μου έρχονται τα θεία λόγια στη σκέψη: «Χαρά γίνεται ἐνώπιον τῶν ἀγγέλων τοῦ Θεοῦ ἐπί ἐνί ἁμαρτωλῶ µἐτανοούντι».

Πόσοι όμως άνθρωποι, αγαπητοί μου αδελφοί, σε κάθε εποχή, πόσο μάλλον σήμερα, μοιάζουν με τον Άσωτο της παραβολής; Πόσοι σπαταλούν την περιουσία τους, τα νιάτα τους και φθείρουν την υγεία τους σε αμαρτωλές διασκεδάσεις; Πόσες οικογένειες έχουν καταστραφεί από την ασωτία είτε των ανδρών είτε των γυναικών; Τόσα διαβάζουμε καθημερινά στις εφημερίδες για φοβερά εγκλήματα τα οποία είναι αποτέλεσμα της ασωτίας και της ανηθικότητας!!! Οι κοινωνία μας είναι γεμάτη από άσωτους, κάθε ηλικίας, κάθε φύλου, κάθε τάξεως. Ο άσωτος της παραβολής όμως, κάποτε μετανόησε και γύρισε στο πατέρα του. Ποια ευλογία Θεού θα ήταν και ευτυχία της κοινωνίας, εάν όλοι οι άσωτοι, κάθε εποχής, ακολουθούσαν το παράδειγμα του νεώτερου υιού της παραβολής δηλαδή στην επιστροφή του στο πατρικό σπίτι!

Η αγάπη του Θεού και πατέρα μας είναι πολύ μεγάλη για κάθε αμαρτωλό άνθρωπο. Η αγκαλιά Του, αγαπητοί μου αδελφοί, είναι πάντα ανοικτή και περιμένει την επιστροφή όλων μας, διότι η μακροθυμία Του ανέχεται και υπομένει. Το μόνο που ζητεί, είναι τη μετάνοιά μας, όπως αυτή του Άσωτου υιού που είπε στον πατέρα του «ἥμαρτον εἰς τόν οὐρανόν καί ἐνώπιόν σου. Οὐκέτι εἰμί ἄξιος κληθῆναι υἱός σου. Ποίησον μέ ὡς ἕνα τῶν μισθίων σου».  Η παραβολή του ασώτου είναι το μεγάλο μάθημα. Τώρα μάλιστα στην αρχή της Μεγάλης και Αγίας Τεσσαρακοστής, ή Εκκλησία καλεί τον καθένα μας σε συναίσθηση και στη μεγάλη απόφαση: «Ἀναστάς πορεύσομαι πρὸς τὸν Πατέρα μου».

Ο Χριστός αποπλύνει τους ρύπους της ψυχής με το Τίμιο Αίμα του, ενδύει με την στολή της αγιότητος, δίνει τον αραβώνα του Πνεύματος και τα υποδήματα της αρετής και παραθέτει την τράπεζα της αληθινής χαράς. Ένα μόνο χρειάζεται από μας την μετάνοιά μας. Αυτό είναι το μεγάλο θαύμα. Όσοι μετανοούν είναι οι νεκροί που ανασταίνονται. Οι χαμένοι που ξαναβρίσκονται. Εμπρός λοιπόν, όσοι ακολουθήσαμε τον άσωτο στο δρόμο της αποστασίας, ας τον ακολουθήσουμε μέχρι τέλους στο δρόμο της επιστροφής και της μετάνοιας.  Ας σπάσουμε τα δεσμά της αμαρτίας και ας πάρουμε την μεγάλη απόφαση της επιστροφής.

Και όταν μετά την κουραστική περιπλάνηση αξιωθούμε επί τέλους να βρεθούμε μπροστά στην ευσπλαχνία του Θεού ας μή διστάσουμε να γονατίσουμε ταπεινά μπροστά του και να πούμε: «Τήν τοῦ ἀσώτου φωνήν προσφέρω σοι, Κύριε. Ἥμαρτον ἐνώπιον τῶν ὀφθαλμῶν σου, ἀγαθέ, ἐσκόρπισα τόν πλοῦτον τῶν χαρισμάτων σου· ἀλλά δέξαι με μετανοῦντα, Σωτήρ, καί σῶσόν με». Έτσι αδελφοί μου είναι ευκαιρία τώρα που προετοιμαζόμαστε για το Θείο Πάθος να γυρίσουμε και εμείς ως ο Άσωτος και να ζητήσουμε από τον Θεό πατέρα την συγχώρεση ώστε να ακούσουμε και εμείς τό «νεκρός ἤν καί ἀνάζησε, καί ἀπολωλῶς ἤν καί εὑρέθη».  Αμήν.

'' Ὑπαπαντή τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ''

Ἀπό τό συναξάριον τῆς ἡμέρας δυό λόγια γιά τό γεγονός τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ποῦ τιμοῦμε τήν μνήμην αὔριο 2αν Φευρουαρίου:

 

Τὸ γεγονὸς τῆς Ὑπαπαντῆς, ποὺ ἐξιστορεῖ ὁ Εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς στὸ β’ κεφάλαιο τὸ Εὐαγγελίου του, συνέβη σαράντα ἡμέρες μετὰ τὴν γέννηση τοῦ Ἰησοῦ. Σύμφωνα μὲ τὸν Μωσαϊκὸ Νόμο, ἂν τὸ πρῶτο παιδὶ τῆς οἰκογένειας ἦταν ἀγόρι, ἀφιερωνόταν στὸν Θεὸ καὶ συγχρόνως προσφερόταν γιὰ θυσία ἕνας ἀμνὸς ἢ ἕνα ζευγάρι τρυγόνια ἢ δυὸ μικρὰ περιστέρια. Τὸ γράμμα τῶν ἐντολῶν αὐτῶν πληροῦντες ὁ Ἰωσὴφ καὶ ἡ Παρθένος Μαρία, ἀνῆλθαν τὴν τεσσαρακοστὴ ἡμέρα ἀπὸ τῆς γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ στὸ ναὸ τῶν Ἱεροσολύμων, γιὰ νὰ προσφέρουν τὸν Ἰησοῦ στὸν Θεὸ καὶ νὰ δώσουν τὴν θυσία περὶ καθαρισμοῦ. Τὸ ζευγάρι ὑποδέχθηκε στὸ ναὸ ὁ ὑπερήλικας Προφήτης Συμεών, ὁ ὁποῖος δέχθηκε τὸν Ἰησοῦ στὴν ἀγκαλιά του φωτισμένος ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ἔχοντας λάβει ἀποκάλυψη ἀπὸ Αὐτὸ ὅτι δὲν θὰ ἀπέθνησκε πρωτοῦ δεῖ Ἐκεῖνον, τὸν ὁποῖο ὁ Κύριος καὶ Θεὸς ἔχρισε Βασιλέα καὶ Σωτῆρα τοῦ κόσμου.
Ἡ ἑορτὴ εἰσήχθηκε πρῶτα στὴν Δύση πρὸς κατάργηση τῶν τελουμένων εἰδωλολατρικῶν ἑορτῶν, κατὰ τὶς ἀρχὲς τοῦ Φεβρουαρίου, πρὸς τιμὴν τοῦ Πανός, ὡς καθαρῶς θεομητορικὴ ἑορτή. Ἀργότερα καθιερώθηκε καὶ στὴν Ἀνατολή. Κατὰ μὲν τὸν Γεώργιο Κεδρηνὸ ἡ ἑορτὴ εἰσήχθηκε ἐπὶ τοῦ αὐτοκράτορα Ἰουστινιανοῦ τοῦ Α’ (518 – 527 μ.Χ.), κατὰ δὲ τὸ Νικηφόρο Κάλλιστο ὁ μέγας Ἰουστινιανὸς (525 – 565 μ.Χ.) διέταξε, τὸ 542 μ.Χ., νὰ ἑορτάζεται ἡ Ὑπαπαντὴ τοῦ Σωτῆρος σὲ ὅλη τὴ γῆ. Ἐπειδὴ ὅμως διασώζονται σήμερα λόγοι – ὁμιλίες στὴν ἑορτὴ τῆς Ὑπαπαντῆς, ποὺ χρονολογοῦνται πολὺ πρὶν ἀπὸ τὸν 6^ο αἰῶνα μ.Χ., εἰκάζεται ὅτι ὁ αὐτοκράτορας Ἰουστίνος εἰσήγαγε τὴν ἑορτὴ στὴν Κωνσταντινούπολη. Ἡ ἑορτὴ τῆς Ὑπαπαντῆς, στὴν Κωνσταντινούπολη, ἐτελεῖτο στὸ ναὸ τῶν Βλαχερνῶν, ὅπου παρευρίσκονταν καὶ οἱ βασιλεῖς.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’.
Χαῖρε Κεχαριτωμένη Θεοτόκε Παρθένε· ἐκ σοῦ γὰρ ἀνέτειλεν ὁ Ἥλιος τῆς δικαιοσύνης, Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, φωτίζων τοὺς ἐν σκότει. Εὐφραίνου καὶ σὺ Πρεσβῦτα δίκαιε, δεξάμενος ἐν ἀγκάλαις τὸν ἐλευθερωτὴν τῶν ψυχῶν ἡμῶν, χαριζόμενον ἡμῖν καὶ τὴν Ἀνάστασιν.

Κοντάκιον. Ἦχος α’.
Ὁ μήτραν παρθενικὴν ἁγιάσας τῷ τόκῳ σου, καὶ χεῖρας τοῦ Συμεὼν εὐλογήσας ὡς ἔπρεπε, προφθάσας καὶ νῦν ἔσωσας ἡμᾶς, Χριστὲ ὁ Θεός. Ἀλλ’ εἰρήνευσον ἐν πολέμοις τὸ πολίτευμα, καὶ κραταίωσον βασιλεῖς οὓς ἠγάπησας, ὁ μόνος φιλάνθρωπος.

Μεγαλυνάριον.
Σήμερον ἡ Πάναγνος Μαριάμ, τῷ Ναῷ προσάγει, ὥσπερ βρέφος τὸν Ποιητήν, ὃν ἐν ταῖς ἀγκάλαις, ὁ Πρέσβυς δεδεγμένος, Θεὸν αὐτὸν κηρύττει, κἂν σάρκα εἴληφε.